Danas se navršava 87 godina od vojnog prevrata kojim je poništeno potpisivanje protokola o pristupanju Kraljevine Jugoslavije Trojnom paktu i velikih demonstracija antifašista i patriota u Beogradu i drugim gradovima tadašnje Jugoslavije.
Puč, koji je izvršen u jedan čas nakon ponoći 27. marta 1941. godine bio je ne samo državni udar, već je označio i ulazak Jugoslavije u Drugi svjetski rat.
U Beogradu i drugim srpskim gradovima, ali i u Dalmaciji izbile su masovne ulične demonstracije kojim su građani podržali puč noseći u istoriji zapamćene parole „Bolje rat nego pakt!“ i „Bolje grob nego rob!“.
Planeri i izvođači puča bili su pripadnici neformalne grupe, uglavnom vazduhoplovnih oficira i pojedinaca iz redova jedinica garde.
Centralna ličnost puča bio je vazduhoplovni general Dušan Simović, kasnije postavljen za predsjednika vlade Kraljevine Jugoslavije, ali je nepodijeljeno mišljenje da je iza njega stajao general Bora Mirković, a istaknutu ulogu je imao i major Živan Knežević.
Nije potpuno rasvijetljeno, ali je među stručnjacima opšteprihvaćeno uvjerenje da je presudan podsticaj državnom udaru u tako prelomnom trenutku imao uticaj inostranstva – Londona, ali i Moskve.
Kao posljedica činjenice da su pučisti oborili protokol o pristupanju Trojnom paktu, koji su 25. marta potpisali Dragiša Cvetković i ministar inostranih poslova Aleksandar Cincar-Marković, uslijedio je 6. aprila 1941. godine masovni brutalni napad Njemačke, Italije, Bugarske i Mađarske na Jugoslaviju.
Zemlja je raskomadana, a nacistički okupatori formirali su ustašku Nezavisnu Državu Hrvatsku, kao i veliku Albaniju.
Knez Pavle, koji je ranije poslat u progonstvo, tretiran je od britanske ratne vlade izuzetno grubo. Prvo je bio zatvoren duboko u unutrašnjosti Kenije, a kasnije mu je dozvoljen boravak u Južnoj Africi.
Njegovi posmrtni ostaci preneseni su u oktobru 2012. godine u porodičnu grobnicu Karađorđevića u kripti Hrama Svetog Đorđa na Oplencu.
Na Oplencu je u maju 2013. godine sahranjen i posljednji kralj Jugoslavije Petar Drugi Karađorđević, koji je tokom Aprilskog rata odveden iz zemlje da bi se u nju vratio posthumno.
Izvor: SRNA
Vezane vijesti:
Simbol 27. marta: Slika rat preživala u podrumu
Ni Englezi ni komunisti nego srpski narod | Jadovno 1941.
Ekskluzivni feljton: Istina o poslednjim danima Kraljevine Jugoslavije (1)
One Response
U protokolu koji je potpisan u Beču 25. marta 1941. Nema ni reči o nekakvom PRISTUPANjU JUGOSLAVIJE TROJNOM PAKTU. DA LI JE TO TAČNO. …. Ako jeste što ponavljate grešku.