Serbian
Armenian
Croatian
Dutch
English
French
German
Greek
Hebrew
Hungarian
Italian
Norwegian
Polish
Russian
Slovenian
Spanish
Pored pokušaja revizije Prvog svetskog rata u delima pojedinih zapadnih istoričara, u zapadnoj štampi pojavljuju se i članci koji imaju drugačiji ton.
Ugledni britanski list „Indipendent” piše o strašnim zločinima nad civilima koje su počinili austrougarski vojnici u leto 1914. godine, čim su prešli Savu. U seriji koja nosi naslov „Istorija Prvog svetskog rata u 100 slika”, dokumentuju se masovna vešanja i streljanja civila. Propratni tekst nije manje strašan. „Indipendent” citira austrijskog istoričara Antona Holcera, stručnjaka za austrougarsku invaziju na Srbiju 1914.
– Nad srpskim stanovništvom sistematski su sprovedeni bezbrojni masakri. Vojnici bi napali sela i opkolili nenaoružane muškarce, žene i decu. Ubijali su ih iz vatrenog oružja, bajonetima, ili su ih vešali. Žrtve su zatvarane u ambare i žive spaljivane. Žene su odvođene na liniju fronta i masovno silovane. Počinioci su bili vojnici austrougarske vojske – prenosi britanski list.
„Indipendent” objašnjava britanskim čitaocima da je „Austrougarska monarhija nameračila da se osveti za ubistvo nadvojvode Franca Ferdinanda sa brutalnošću kakva nema presedana u modernom ratovanju”. Rat je poveden pod krilaticom „Serben mussen sterben” (Srbi moraju umreti), a taj princip „rata do uništenja” kasnije je preuzela i nacistička Nemačka.
Upravo pod tim naslovom „Serben mussen sterben” u bečkom dnevniku „Prese“ pojavio se članak Roberta Gokla, istoričara i autora dokumentarnog programa na austrijskoj državnoj televiziji ORF. Gokl piše da Austrija praktično gura pod tepih zločine koje su počinili njeni vojnici nad srpskim civilima, o čemu svedoči i činjenica da dokumenti Arčibalda Rajsa, švajcarskog forenzičara i profesora, o zločinima nad srpskim civilima, ni do dana današnjeg nisu prevedeni na nemački jezik.
– To je slika armije jedne velike sile koja neljudskim sredstvima vodi rat protiv jedne male države i u kom brojni komandanti i vojnici svoje razočaranje i gnev zbog vojnog poraza iskaljuju na civilnom stanovništvu čineći zločine kao što su masovna ubistva, silovanja, mučenje, pljačka – piše Gokl.
Revizije istorije
Istoričar Mile Bjelajac smatra da ne treba da nas čude objektivni stavovi u pojedinim zapadnim listovima, zato što i većina nauke na prostoru Evrope, SAD i Rusije stoji na dobropoznatim i prihvaćenim istinama.
– Samo jedan manji broj autora iz raznoraznih razloga želi to da ospori. I nije problem u njima, jer njih je svega nekoliko, već u često agresivnoj medijskoj kampanji i prevelikoj važnosti koja se tim revizijama istorije daje – zaključuje Bjelajac.
Umesto te slike, školski sistem Austrije neguje jednu sasvim drugu, navodi ovaj istoričar. Nakon 1945, a u želji da se odmakne od nacionalsocijalizma, negovala se slika Habzburškog carstva kao „izgubljenog raja”. Franc Jozef je, kaže Gokl, opet postao „naš kajzer”, a umetnost sa smene veka je bila „naš doprinos svetskoj kulturi”.
– Napadački rat protiv Srbije koji se oteo kontroli, ratni zločini i ratnohuškačka politika koja je za posledicu imala jedan svetski rat, nisu bili „naši” i potiskivani su iz sećanja – piše ovaj istoričar.
Akademik Dragoljub Živojinović kaže da je Rajsova knjiga o zločinima u Mačvi štampana na francuskom još 1914.
– Ko je želeo Rajsa da čita, on je knjigu mogao naći. Logično je da svako ko je krivac nastoji da skloni tragove te krivice i da ih gura pod tepih, pa tako i Austrijanci. S druge strane, razumem njihov romantičarski pogled na Austrougarsku jer su tada živeli u velikoj carevini, koje više nema – kaže Živojinović.
Piše: Svetlana Palić
Izvor: Blic
