U Velikom Palančištu kod Prijedora u nedjelju, 20. oktobra, biće obilježena 71 godina od ustaškog pokolja Srba u ovom mjestu, najavljeno je iz Udruženja potomaka i poštovalaca civilnih žrtava rata 1941-1945. Veliko Palančište.
U Drugom svjetskom ratu u ovom selu stradalo je 536 stanovnika srpske nacionalnosti od ukupno 1.080 stanovnika, koliko je selo brojalo prema popisu iz 1941. godine. „Dakle, 50 odsto stanovnika ovog sela je bilo žrtva planirane promjene demografske strukture u takozvanoj Nezavisnoj Državi Hrvatskoj /NDH/.
Prema zvaničnim podacima iz Istorijskog arhiva u Beogradu, ukupan broj stradalih stanovnika Velikog Palančišta sačinjavaju 464 civilne žrtve ustaškog terora i 72 lica stradala u NOB-u“, saopšteno je iz Udruženja.
U noći između 22. i 23. oktobra 1942. godine grupa ustaša izvršila je pokolj nad stanovništvom Velikog Palančišta. Ustaše su bez upotrijebljenog vatrenog oružja, noževima, sjekirama, maljevima i vješanjem ubile 342 stanovnika, među kojima je bilo 226 djece do 17 godina starosti.
Iste noći na isti način ubijeno je i oko 200 stanovnika sela Malo Palančište i Jelovac, što ovo čini jednim od najmonstruoznijih zločina koje su ustaše izvršile u ovom dijelu Potkozarja.
Tokom Drugog svjetskog rata u Velikom Palančištu je spaljeno i uništeno više od 80 odsto stambenih, poljoprivrednih i drugih objekata. Cijeli zaseoci bili su spaljeni, a brojna ognjišta u potpunosti ugašena.
Porodično stablo Belić je izbrisano sa lica Zemlje, a nemila sudbina je zadesila i porodice Banović, Ličanin, Stegić i brojne druge.
Sa ciljem očuvanja sjećanja na nedužno stradale stanovnike Velikog Palančišta prije dvije godine osnovano je Udruženje potomaka i poštovalaca civilnih žrtava rata 1941-1945. Veliko Palančište.
Udruženje u narednom periodu planira objaviti monografiju kojom bi se trajno sačuvala istina o civilnim žrtvama rata u Velikom Palančištu, obilježiti mjesta stradanja civilnih žrtava rata prigodnim spomen-obilježjima, zaštititi postojeća spomen-obilježja i poboljšati uslove života potomaka civilnih žrtava rata i ostalog stanovništva u Velikom Palančištu.
„Naši preklani mučenici obavezuju nas da njihovu tragediju ne zaboravimo, da o njoj pišemo i glasno govorimo, jer dosadašnja ćutnja omogućavala je da se progonioci nazivaju braniocima, da se žrtve minimiziraju i negiraju, pa čak i da se zločinci nazivaju žrtvama“, naveo je u saopštenju predsjednik Udruženja Zoran Banović.
Prema programu obilježavanja ovog događaja, u nedjelju u 9.00 časova biće služena Sveta liturgija u crkvi u Malom Palančištu, u 10.00 časova parastos, a u 11.15 paljenje svijeća i polaganje vijenaca na Pohorinama u Velikom Palančištu. Za 13.00 časova predviđena je sjednica Skupštine Udruženja u prostorijama Mjesne zajednice Veliko Palančište.
Vezane vijesti:
Ustaški pokolj u Velikom Palančištu oktobra 1942.god.
OBILjEŽAVANjE STRADANjA SRBA U VELIKOM PALANČIŠTU
Palančište: 20. oktobar – da se ne zaboravi !
20.10.2012. Veliko palančište: parastos i komemoracija