Josipu Brozu Titu istorija nikad neće oprostiti što nije otišao u Jasenovac

(Iz knjige „Protiv zaborava i tabua /Jasenovac 1941 – 1991/ Vladimira Dedijera i Antuna Miletića, izdavači: I. P. Pregres Sarajevo i Udruženje za istraživanje genocida i ratnih zločina, Beograd, Sarajevo, 1991.)

Koncentracioni logor Jasenovac prestao je da postoji kad su logoraši 22. aprila 1945. godine izvršili proboj. Više od 90% logoraša je poginulo u tom jurišu. U porušeni Jasenovac 2. maja 1945. godine ušle su jedinice Jugoslovenske armije. Opravdano se postavlja pitanje kako je ova fabrika smrti radila tako dugo posle oslobođenja Beograda 20. oktobra 1944. godine i pola teritorije Jugoslavije. Kad su jedinice JA ušle u Jasenovac zatekli su, pored stravičnog prizora, razrušene objekte… Dosta od toga bilo je moguće obnoviti i popraviti, a deo konzervirati i očuvati… i tako sačuvati autentičnost jednog zloglasnog mesta da posluži kao opomena da se Jasenovac više ne ponovi.

Međutim, to… nije odgovaralo strategiji zaborava, politici koju su vodili Hebrang, Krajačić, Bakarić i njihovi naslednici i sledbenici koji su Jasenovac porušili i sravnili sa zemljom. Ovo „raščišćavanje“ izvedeno je pod stručnim nadzorom jednog Slovenca po prezimenu Skropnik, a radove su izvodili nemački ratni zarobljenici. Po završetku „raščišćavanja“, Savez boraca NOR (Narodnooslobodilačkog rata – nap. I. B.) opština Novska i Jasenovac drvenim tablama su obeležili porušene objekte u užem krugu Ciglane. Ostali prostor, koji je pripadao uglavnom srpskim seljacima (oko 100 hektara), isti su obrađivali sijanjem raznih poljoprivrednih kultura. Međutim, 1954. godine vlasti Hrvatske nacionalizovale su im tu zemlju i od tada je cela ta površina obrasla u korov i vrbovo šiblje tako da je sve to ličilo na jednu zapuštenu baruštinu-prašumu od trstike, šaše i šiblja visine preko dva metra. No, ipak manje grupe naroda sa područja Novske, Dubice i Kostajnice svakog 4. jula (na Dan borca) okupljale su se na užem prostoru nekadašnje Ciglane i odavale poštu ubijenim logorašima. Međutim, već 1961. godine, kad se tom okupljanju masovno pridružio srpski narod Potkozarja, Kozare i okolnih slavonskih sela, srušena je politika zaborava i pod tim pritiskom pristupilo se dostojanstvenom obeležavanju bivšeg koncentracionog logora Jasenovac. Jedna delegacija iz Jasenovca, Mile Dragić, Milan Mačkić i Batar, preko Boška Šiljegovića, Veljka Miladinovića, Jefte Šašića i Ivana Gošnjaka, primljena je kod maršala Josipa Broza Tita. Složio se sa predlogom da Jasenovac treba dostojanstveno obeležiti, ali, kako je on rekao, od toga ne treba praviti „jadikovku“ jer je tu izvršena „odmazda neprijatelja na ustanak naroda Jugoslavije“. Iz toga proizilazi da Josip Broz Tito stradanje ljudi, žena i dece u Jasenovcu nije gledao „kao nekakvu zasebnu žrtvu“, tj. da je tu izvršen genocid.

Od jula 1961. godine počelo je dostojanstveno obeležavanje ovog najvećeg stratišta na Balkanu. Prvo je uređen centralni deo oko Ciglane, zatim se pristupilo raščišćavanju korova i obeležavanju gde su se nalazi nekada logorski objekti, ali se to na kraju svelo na podizanje jednog najednog centralnog spomenika (1966), a 1968. godine podignut je spomen-muzej u kojem je postavljena neadekvatna muzejska postavka (ispravljena je tek 1988. godine).

Prema tome, politiku zaborava srušio je srpski narod, a drugu tabu temu, naučno izučavanje logora Jasenovac, naučni radnici i istraživači: A. Miletić, V. Dedijer, M. Bulajić, D. Lukić, R. Petrović i drugi sa knjigama, brojnim napisima u dnevnoj i revijalnoj štampi i prilozima na više okruglih stolova i naučnih skupova.

Tako je nastalo Spomen-područje Jasenovac. Ovako spor i neprimeran razvoj Spomen-područja Jasenovac diktirala je politika ljudi u partiji i vlasti, u prvom redu SR Hrvatske i Bosne i Hercegovine, uz stalnu konsultaciju i odobrenje vrha SKJ i vlasti SFRJ. No, ne treba ispustiti ni činjenicu da se za taj problem nisu mnogo interesovale ni partija i vlast SR Srbije, a ni sami logoraši i njihova udruženja. Prva zvanična svečanost održana je tek 3. jula 1966. godine na bivšem jasenovačkom stratištu, prilikom otkrivanja Bogdanovićevog spomenika podignutog u vidu kamenog cveta (tulipana, lale), kada je održan prvi govor, a posle je to praktikovano svake godine na godišnjicu proboja logoraša (oko 22. aprila).

Na ovim godišnjicama uvek su govore držali republički funkcioneri na vlasti, partiji i društveno-političkim organizacijama (u najviše slučajeva iz SR Hrvatske). Većina ovih govora su političke prirode, vrlo malo se odnosi na koncntracioni logor Jasenovac, a skoro nikako (do 1984. godine), ili bojažljivo, sa ponekim izuzetkom, ne govore da je u Jasenovcu izvršen genocid, da su njemu stradali ljudi, žene i deca samo zato što su bili Srbi, Jevreji i Romi, i ko su bili zločinci. Gotovo svi ovi govori, do pomenute godine, su produkt politike zaborava. Potvrdu za to imamo 1971. godine kada je u SR Hrvatskoj stupio na scenu „Maspok“ (hrvatski nacionalizam) i kada je izostalo obeležavanje godišnjice u Jasenovcu (istorija se ponovila i 1991. godine neučestvovanjem vlasti Hrvatske i partije na vlasti HDZ . Na kraju, juna1991. Ministarstvo kulture Republike Hrvatske, odnosno današnji režim u toj Republici, odlučio je da zatvori Spomen-područje Jasenovac.

I neizostavno se postavlja pitanje zašto Josip Broz Tito nije posetio Spomen-područje Jasenovac i oda poštu palim žrtvama u Jasenovcu, a obišao je mnoga druga spomen-obeležja. Objašnjenje se nalazi u politici ljudi na vlasti i partiji SR Hrvatske (njegovih bliskih saradnika Hebranga, Krajačića, Bakarića i naučnika i institucija Hrvatske) koji su proturali tezu da to nije bio koncentracioni logor, da u njemu nije vršen genocid ili vrlo neznatan, da je broj ubijenih desetostruko uvećan, te da je u njemu nastradalo najviše Hrvata i komunista (antifašista), a ne nevinih Srba, Jevreja i Roma, da se ne znaju ni imena i prezimena umorenih (a nisu hteli da to utvrde do danas) do teze da su tu stradali četnici i četničke familije. Dakle, reč je o jednoj kontinuiranoj politici partije na vlasti u SR Hrvatskoj kojoj je Tito verovao, ili je i sam u to bio ubeđen (istoričari će to utvrditi). Svakako da mu istorija to neće nikada oprostiti.

Izvor: Intermagazin

Vezane vijesti:

KOLIKA JE TITOVA KRIVICA za genocid u Jasenovcu …

„Da nije bilo Tita, ne bi bilo Hrvatske“ – Jadovno 1941.

PRENOSIMO: SALAMON JAZBEC – Jasenovac nije mit Piše: Filip …