U pogromu je spaljeno ili oštećeno 46 srpskih crkava i manastira, oko 1.000 kuća, na desetine grobalja je porušeno, a ubijeno je 19 lica…
Sutra se navršava 15 godina od martovskog pogroma, u kojem su, u prisustvu 45.000 pripadnika NATO-a, na meti Albanaca bili svi koji su govorili srpskim jezikom, kao i sve što čini srpsku kulturnu i vjersku baštinu na Kosovu i Metohiji.
Sve je počelo lažnim i senzacionalističkim medijskim scenariom, kako je to OEBS kasnije zvanično ocijenio, o navodnom utapanju dvojice albanskih dječaka kod sela Čabra u rijeci Ibar, na sjeveru Kosova.
Bez argumenata i činjenica, mediji na albanskom jeziku utrkivali su se u lažima da su „Srbi utopili dvoje albanske djece“.
Radio-televizija Kosova uživo je pozivala Albance da učine što je u njihovoj moći da „osvete dva nevina života“, saopštavajući da su, navodno, Unmik i Kfor zvanično potvrdili da su albanske dječake utopili Srbi.
Eskalacija nasilja započela je u Kosovskoj Mitrovici, ali svega nekoliko časova kasnije na prilazu Čaglavici, prištinskom prigradskom naselju, koje odvaja Gračanicu od Prištine, za manje od sat vremena okupilo se više od 50.000 Albanaca.
Okupljanja su nastavljena u Prizrenu, Uroševcu, Gnjilanu, Kosovu Polju, Obiliću, Svinjaru, Podujevu, a onda je iz „komandnog centra“ stigla naredba – spaliti i uništiti sve što je srpsko.
Iz Prištine je, kako se kasnije ispostavilo, akciju etničkog čišćenja pratio Marti Ahtisari, šef Unmika, zajedno sa Hašimom Tačijem i brojnim drugim pripadnicima terorističke OVK, ne preduzimajući bilo kakve aktivnosti na zaustavljanju albanskih napadača.
Napadi Albanaca su se odvijali, a stizale su informacije o prvim žrtvama albanskih ekstremista u Kosovskoj Mitrovici, Cernici kod Gnjilana, Čaglavici i Kosovu Polju, o paljenju manastira Devič, Sveti Arhangeli, Prizrenske bogoslovije, crkve Bogorodica Ljeviška, te crkava Svetog Nikole u Prištini i Gnjilanu…
Kolone Srba, bježeći, spasavale su žive glave iz naselja Cerska ulica i Mašinski park u Obiliću, napadnuti su Srbi u Kosovu Polju, spaljeni su domovi zdravlja, ambulante, škole…
Na meti su bile i srpske starice u Đakovici, a njemački „plavi šljemovi“ evakuisali su bratstvo iz manastira Sveti Arhangeli i monahe iz Bogoslovije u Prizrenu…
Slovački i švedski vojnici obavijestili su krizne štabove Srba u Gračanici i Čaglavici da upotrijebe oružje, jer Kfor nije u stanju da im pruži bezbjednost i stane u njihovu odbranu.
Drugog dana pogroma Ahtisari je iz svog kabineta saopštio da će Kfor i Unmik preduzeti opsežne akcije na zaštiti srpskog stanovništva i svetinja jer je uvidio da su albanski ekstremisti dokrajčili scenario etničkog čišćenja i sužavanja prostora na kojem su do 2004. godine živjeli Srbi.
Unmik policija i Kfor kasnije su objavili da su bili zatečeni terorom nad Srbima, srpskom imovinom i srpskim svetinjama i da je to bio razlog njihovog neblagovremenog i sporog reagovanja.
Zabilježeno je da je tada iz šest gradova i devet sela protjerano više od 4.000 Srba…
Sela Slatina kod Vučitrna i Svinjare kod Kosovske Mitrovice uništena su pred očima Kfora i Unmika.
U pogromu je spaljeno ili oštećeno 46 srpskih crkava i manastira, oko 1.000 kuća, na desetine grobalja je porušeno, a ubijeno 19 lica…
Posljedice martovskog progona Srba iz 2004. godine osjećaju se i danas.
Do ozbiljnijeg povratka Srba nije došlo – vratilo se manje od dva odsto prognanih tokom martovskog pogroma.
Danas u Prištini ima svega desetak starijih Srba, u Prizrenu 18, u Uroševcu četiri člana porodice mjesnog prote, u Đakovici dvije monahinje, u Obiliću petoro-šestoro Srba, u Peći osmoro, u Gnjilanu tek desetak.
Martovski pogrom Srba osudili su svi svjetski centri, sve međunarodne organizacije, Kfor, Unmik, EU, OEBS.
Kfor i Unmik tada su objavili da je uhapšeno 350 Albanaca vinovnika martovskog etnički motivisanog nasilja nad Srbima, ali je tek mali broj osuđen.
Tadašnji administrator Kosova Marti Ahtisari u međuvremenu je postao dobitnik Nobelove nagrade za mir i glavni zagovornik jednostrano proglašene nezavisnosti Kosova.
Sutra će Srbi u Gračanici i Kosovskoj Mitrovici obilježiti 15 godina od zločina nad Srbima – naroda koji na Kosmetu svakodnevno strahuje od ponavljanja martovskog pogroma.
Autor: NEĐELjKO ZEJAK
Izvor: SRNA