Zdravko Krstanović: Teslin Smiljan bez Srba

Masovno istrebljenje započela Pavelićeva NDH, a okončano je devedesetih. Memorijalni centar Nikole Tesle služi za to da se sakrije istina o sudbini Teslinih rođaka i sunarodnika

Napomena redakcije portala Jadovno.srb.: Ovaj prilog je prvi put objavljen na našem portalu 29. septembra  2015. godine.

Zavičaj svetlonosca Nikole Tesle, hrvatske ustaše, pod vođstvom Ante Pavelića, pretvorile su u pakao. Nezavisna Država Hrvatska proglašena je 10. aprila 1941, a već narednog dana proradila je njena mašinerija smrti i užasa. Teslino rodno mesto Smiljan našlo se u krugu kompleksa logora smrti Jadovno u kome su (prema podacima Đure Zatezala) od 11. aprila 1941. do 21. avgusta 1941. ustaše svirepo usmrtile 40.123 osobe, od tek rođene dece do ljudi u dubokoj starosti, a među žrtvama bilo je 38.010 Srba i 1.998 Jevreja. Centar jezivog jadovničkog gubilišta bio je Gospić gde su žrtve, u stočnim vagonima, dovožene iz raznih područja NDH.

Likvidacije Srba u Smiljanu, kao i drugde po Lici, Kordunu, Baniji, Slavoniji, Bosni, Hercegovini počele su s uspostavom NDH. A masovni pokolj smiljanskih Srba domaće ustaše izvršile su na Sv. Iliju, 2. avgusta 1941, i narednih dana. U pokolju je zaklano i zapaljeno 27 novorođenčadi bez imena, 127 dece uzrasta od jedne do 15 godina, 340 osoba starosti od 16 do 80 godina i 12 osoba starijih od 80 godina. Svega stotinak Srba Smiljančana izmaklo je nožu i vatri. Šestorica od njih, sa još dvadeset i četiri, obešena su 5. marta 1945, u Smiljanu na bandere, drveće i putokaze, neki u blizini Tesline rodne kuće. Ovu kuću – parohijski dom, kao i Crkvu Svetog Petra i Pavla, u kojoj je služio Teslin otac Milutin i gde je genijalni naučnik kršten, ustaše su srušile i spalile.

I kuća i crkva su obnovljene. Sada su deo Memorijalnog centra Nikole Tesle. Srba u Smiljanu više nema. Završni čin njihovog istrebljenja zbio se u novoj, današnjoj hrvatskoj državi koja je proradila 1991. Hrvatski zlikovci su u Smiljanu mučili i ubili Jovu i Radu Bogića, Jovu Lemaića, Miću i Milana Pejnovića i Bogdana Rajčevića. U jesen 1991. ubili su na njivi osamdesetogodišnjeg starca Lukicu Pejnovića. Poslednja žrtva iz Smiljana je Borka Vraneš (r. 1926) koja je ubijena i spaljena u Gospiću 1993.

U ovom gradu Srbi su ubijani i spaljivani, Crkva Svetog Georgija 1992. sravnjena je sa zemljom, na mestu gde je bila sada je parking. Spomenik Nikoli Tesli srušen je 1991. U Gospiću nema Teslinog spomenika. Pomenimo da Milutin Milanković nema ulicu u Dalju, a njegova rodna kuća nalazi se u Ulici hrvatskog branitelja Zlatka Takača. Dok Marko Perković Tompson peva, veličajući ustaške koljače, ostali rade svoj posao.

A memorijalni centar Nikole Tesle služi za to da se sakrije istina o sudbini Teslinih rođaka i sunarodnika. Velika granitna grobnica, s posmrtnim ostacima smiljanskih žrtava, nalazi se desetak metara iza crkve, a imena žrtava izbrisana su u poslednjem ratu i još nisu vraćena. Hrvatima bi mogla smetati ćirilica. Smiljan je nemoguće odvojiti od Gline. U glinskoj Crkvi rođenja Presvete Bogorodice ustaše su, od 28. juna 1941. do 3. avgusta 1941. na najsvirepiji način ubile 1.567 Srba. Nakon „Oluje“, od avgusta 1995. na mestu Bogorodične glinske crkve nalazi se Hrvatski dom. „Oluja“ se u Republici Hrvatskoj slavi kao državni praznik. Kakva država, takav i praznik.

Javila se ideja da se Memorijalni centar Nikole Tesle stavi pod međunarodni nadzor. Teško je verovati da će se to desiti.

Piše: Zdravko Krstanović, književnik i novinar

Izvor: NOVOSTI 

Vezane vijesti:

Grobnica bez obilježja u Smiljanu – sjećanje na zločin 5. marta

LIČKO KRVAVO LJETO 1941: RIMOKATOLIČKI INSPIRATORI I …

Nova hrvatska podvala: Nikola Tesla je Vlah! – Jadovno 1941.

AKADEMIK VASILIJE KRESTIĆ: Hrvatsko svojatanje Nikole …