ZBORNIK DOKUMENATA “STARI BROD”

Zbornik dokumenata „Stari Brod“ u izdanju Fondacije “Zaboravljeni korijeni” na više od 700 strana donosi do sada neobjavljena dokumenata o stradanju Srba tokom Drugog svjetskog rata u romanijskom kraju i dijelovima istočne Bosne. Obuhvata današnje opštine Sokolac, Pale, Istočni Stari Grad, Olovo, Kladanj, Vlasenicu, Han Pijesak, Rogaticu, Višegrad, Novo Goražde, Goražde, Čajniče i Rudo.

Dokumenti potiču iz Vojnog Arhiva u Beogradu, Arhiva Bosne i Hercegovine u Sarajevu i Arhiva Jugoslavije u Beogradu. Po prvi put, javnosti se predstavljaju ovi faksimili i prepisi presuda, izvještaja, zapisnika i svjedočenja iz 1946. i 1947. godine.

Premijerno predstavljanje zbornika održaće se u okviru obilježavanja stradanja Srba u Starom Brodu, 24. i 25. maja 2024. godine.

Izdavač: Fondacija Zaboravljeni korijeni

Priređivač: Dragan Radović

Specifikacija: ćirilica i latinica, 700+ strana, tvrdi povez, 24 cm

Dostava: Bosna i Hercegovina, Srbija

Cijena knjige: 50 KM / 3000 din + poštarina (9 KM za BiH, 400 din za Srbiju)

Telefon ili Viber broj: +387 66 055 000

E-pošta: fondacija@zaboravljenikorijeni.org

Vaši podaci za dostavu: ime i prezime, adresa i broj telefona

Kako bi se zadržala autentičnost dokumenata, svi prepisi su izvršeni originalnim pismom u kompletnom sadržaju, bez izostavljanja bilo kog dijela. Prepisi sadrže originalne gramatičke greške, miješanje ekavskog i ijekavskog izgovora, latiničnog i ćiriličnog pisma itd.

ODLOMAK 1 – svjedočanstvo Nikole Bilića

Oni su čitava sela uništavali ubijali koga god su stigli od srpskog življa u kamarama po pedeset stotinu i više i redom palili srpske kuće. Kad su stigli na Drinu, tamo su stigli sav onaj narod koji je ispred njih bježao od Sokoca pa redom do Drine iz srezova rogatičkog, vlaseničkog, sarajevskog, zvorničkog, srebreničkog i kladanjskog, te su sav taj narod pobili što su god zatekli i stigli da pobiju, što nije uspjelo da se prebaci preko Drine, a svu stoku i prtljag što je narod nosio sobom opljačkali su. Cijeni se da su Francetićevi zlikovci tom prilikom pobili oko 5.000 srpskih duša ljudi, žena, djece i staraca. Mnogi su tom prilikom poskakali u valovitu Drinu gdje su se podavili. Žene su u Drinu bacale svoju djecu i za njima skakale u Drinu samo da ne bi pale u ruke pobjesnelih Frencetićevih hordi, jer su bile svjesne da ih čeka još strašnija smrt.

ODLOMAK 2 – svjedočanstvo Đorđa Viškovića

Kada su nas gonili vezane u Rašića gaj noć je bila mračna i kiša je počela da pada, te kada su nas dotjerali na odredjeno mjesto raka je bila već iskopana. Raku je kopao Medo Brgulja a po naredjenju ustaškog logora i za taj posao dobivao je veće novčane nagrade od samog logora i ljudi koji su saradjivali u njemu. Ja sam sa Lazom Radakovićem koji sada živi u Vlasenici uspio te noći da pobjegnem sa same rake u momentu kada je zamjenik logornika Suljo Sušić sa još 10 ustaša naredio da naša grupa vezana ide u iskopanu raku, sa nama dvojicom pobjegao je i pokojni Djordjo Vučković ali ga je metak puščani pogodio te je ostao na mjestu mrtav.

ODLOMAK 3 – iz presude ustaši Ibru Alispahiću iz Višegrada

U maju 1942. godine sa jednom grupom od oko 50 ustaša kojima je on bio zapovjednik, došao u selo Štavanj, te pohvatao Tanaskovića Obrena, Novicu i Milorada i Draškovića Nedu, koji su zatim odvedeni u šumu zvanu Jazbina, gdje su na najzvjerskiji način mučeni, odrezan im je jezik, vadjene oči, izbodeni noževima i zatim poubijani.

FAKSIMIL 1

Ustaška legitimacija Abdulaha Gojačića iz Kladnja.

FAKSIMIL 2

Ustaški izvještaj o prelasku Srba preko Drine. Jedan od dokumenata u kome se govori da Srbi sami odlaze, iako su mogli mirno ostati kod svojih kuća. Kako se u dokumentu navodi, četnici ih na to nagovaraju, plašeći narod da ustaše kolju i pale.

FAKSIMIL 3

Ustaški izvještaj uhapšenih Srba u Palama. Žrtve su predate prijekom sudu koji je imao nadleženost za izricanje smrtnih presuda.

Izvor: FONDACIJA ZABORAVLjENI KORIJENI

Vezane vijesti:

ISTORIJSKI ROMAN “KORANA KO RANA”

PREMIJERNO PRIKAZAN DOKUMENTARNI FILM „GARAVICE“

Dušan Bodiroga: Film „Garavice“ mora biti proglašen za film od nacionalnog značaja

Na praznik Blagovijesti 1934. godine rođena baka Rosa Končar