Udžbenici u Hrvatskoj o žrtvama Srbima: „Sami za to krivi“

Hrvatski udžbenici za osnovnu i srednju školu većinom i dalje prikazuju Srbe kroz negativne stereotipe stvorene 1992. godine, piše časopis „Historijski zbornik“

Pored negativnih stereotipa, primetni su i trendovi odmicanja od njih, piše u najnovijem broju ovog naučnog časopisa.

Autor članka Domagoj Švigir uočava dve faze u nastanku stereotipa, od kojih prva počinje 1992, kad je stvorena ratnička slika o prošlosti odnosa Hrvata i Srba, a druga od 1996, kada se uvode paralelni udžbenici u nastavu, prenosi hrvatska novinska agencije Hina.

To nije obezbedilo automatsko povlačenje udžbenika koji zloupotrebljavaju istoriju, ali je, navodi autor, omogućilo pojavu onih koji počivaju na naučnom pristupu prošlosti i nastavi istorije.

Prema autoru, prva grupa udžbenika stvara izrazito negativne stereotipe pomoću generalizacije, diskriminacije i sukobljavanja „nas“ i „njih“. Ključni sintetski pojam u oblikovanju slike o Srbima postaje „velikosrpska hegemonija“ , a čak i kad se govori o žrtvama Srbima, kaže se da su „sami za to krivi“, navodi autor.

On u tom kontekstu podseća na izjavu bivšeg direktora Agencije za odgoj i obrazovanje Vinka Filipovića da je „Domovinski rat tema koja ne sme i ne može biti interpretirana na različite načine“.

Što se tiče druge grupe udžbenika, oni pokušavaju da prikažu Srbe uravnoteženije, odmerenije, s više uvažavanja. Oni su, navodi autor, nastojali da prate evropske dosege u kriterijumima za odabir udžbeničkog sadržaja, kao i u metodici istorije, pristupajući sadržajima kritički.

Švigir, međutim, upozorava da je problem nastavni plan i program koji udžbenik mora pokriti, pa ostaje malo mogućnosti za inovaciju.

„Historijski zbornik“ je časopis Društva za hrvatsku povjesnicu koje neprekidno deluje od 1947. i najstarije je strukovno društvo u Hrvatskoj.

Izvor: BETA