Tesla se vratio u Gospić

Spomenik Nikoli Tesli postavljen je 3. aprila ponovo u Gospiću nakon skoro 30 godina. Svečano otkrivanje najavljeno je za dvadesetak dana.

Nakon što je pre 30 godina nasilno uklonjen, spomenik Nikoli Tesli u Gospiću ponovo je postavljen trećeg aprila ove godine. Spomenik je dovezen iz zagrebačke Livnice umetnina akademije likovnih umetnosti i postavljen na trgu imenovanom upravo po slavnom naučniku. Kako je rečeno iz ove ustanove „ovo je prvi spomenik Tesli postavljen u Hrvatskoj nakon rata”. Odliven je u bronzi, težine 1,2 tone i visine oko tri metra.

Direktor Livnice Ivan Maćešić Jurina rekao je prilkom dovoženja spomenika u Gospić kako je vrednost izrade i postavljanja spomenika negde oko 200 hiljada evra, a sve poslove vezane za projekat finansiralo je Ministartvo kulture Republike Hrvatske. Svečano otkrivanje spomenika planirano je za 23. april ove godine, a postavljanju trećeg aprila prisustvovao je i gospićki gradonačelnik Karlo Starčević.

– Možemo biti ponosni na ovaj događaj jer je ovo trenutno svakako najveći kulturološki čin u Republici Hrvatskoj. Moram izraziti veliki ponos što smo izvršili svoje obećanje i postavili spomenik Nikoli Tesli ovde u Gospiću. Zaista sam ponosan kao gradonačelnik i građanin Gospića, Like i Hrvatske što nam se Tesla vratio jer je on to svakako i zaslužio – naglasio je gradonačelnik, a prenosi Novi list.

Odliveni spomenik čekao od 2006. godine

Kip Nikole Tesle stajaće ispred prostora Kulturno-informativnog centra u Gospiću gde se trg imenovan po najpoznatijem Ličaninu uređuje od prošle godine. Ideja o povratku Teslinog kipa u rodni grad veoma je stara, ali se tek sada realizuje. Prvobitni plan je bio da se on postavi na 150. godišnjicu naučnikovog rođenja još tamo 2006. godine. Upravo se lokacija novog spomenika najčešće pominjala kao problem jer je na mestu na kome se prvobitni spomenik nalazio postavljena fontana pod nazivom „Vile Velebita”.

Originalni spomenik Nikoli Tesli rad je korčulanskog vajara Frana Kršinića. Postavljen je u Beogradu 1956. godine gde se i danas nalazi ispred Arhitektonskog fakulteta. Prvi kasniji odliv postavljen je u državnom parku Nijagarini vodopadi kao poklon Jugoslavije Sjedninjenim Američkim Državama, a drugi je postavljen u Gospiću 1981. godine. Ovaj potonji opstao je na centralnom trgu u Gospiću do 16. februara 1992. godine kada je miniran u vreme kada su uništavani i brojni drugi spomenici, najviše oni antifašistički. Kod Nikole Tesle nije bio sporan antifašizam, nego nacionalnost i veroispovest. Počinioci nikada nisu pronađeni.

Minirani spomenik nalazio se veoma lošem stanju u Livnici umetnina akademije likovnih umetnosti u Zagrebu, a 2006. ponovo je odliven. Hrvatsko ministarstvo kulture dobilo je tada odobrenje Ministarstva kulture i nauke Srbije da se uzmu otisci negativa spomenika u Beogradu kako bi se replika ponovo postavila u Gospiću. Nakon što je uzet otisak sa beogradskog spomenika, kalupi su dovezeni u zagrebačku Livnicu, napravljen je pozitiv u gipsu i izliven novi spomenik u bronzi koji je stajao spreman za montažu skoro 15 godina.

Brend Nikole Tesle

Nikola Tesla rođen je u Simljanu kod Gospića 10. jula 1856. godine, a umro u Njujorku 7. januara 1943. godine. Ime slavnog naučnika prepoznati je brend već nekoliko decenija pa tako u Republici Srbiji gotovo da nema grada bez ulice ili škole koji su nazvani po Tesli. Od 2006. godine po Tesli se zove i međunarodni aerodrom u Beogradu, a od 1987. godine do danas lik Nikole Tesle uvek je bio na nekom apoenu dinara. U Sjedinjenim Američkim Državama je 2003. godine osnovana kompanija za proizvodnju automobila na električni pogon Tesla motors koja je danas najvrednija firma u čitavoj automobilskoj industriji. Ime Nikole Tesle na ovaj način polako se vraća i u njegov rodni grad, na mesto gde je godinama upravo to ime bilo jedno od najnepoželjnijih.

Izvor: SRBI.HR