Sutra 78 godina od kad je srpski narod rekao „NE“ fašizmu

Sutra se navršava 78 godina od vojnog puča i velikih demonstracija u Beogradu, drugim gradovima Srbije i bivše Jugoslavije koji su odredili sudbinu zemlje i njen dalji put ka bloku zemalja protivnica nacističke Njemačke.

Pučem, koji je izvršen 27. marta 1941. godine u jedan čas nakon ponoći, poništen je protokol o pristupanju Jugoslavije Trojnom paktu / Njemačka, Italija i Japan/, a koji su u ime Vlade Jugoslavije potpisali predsjednik Dragiša Cvetković i ministar spoljnih poslova Aleksandar Cincar Marković.

Protokol, koji je isprovocirao puč, a potom i masovne demonstracije potpisan je nakon zaključka da je Jugoslavija u strategijski bezizlaznom položaju i da ne može dobiti nikakvu pomoć od saveznika.

Uklonjeno je namjesništvo čija je prva ličnost bio knez Pavle Karađorđević dok je maloljetni kralj Petar Drugi proglašen punoljetnim.

Čim je informacija o puču, čija je centralna figura bio general Dušan Simović, dospjela u narod izbile su masovne ulične demonstracije kao znak podrške građana puču popraćene parolama „Bolje rat nego pakt“ i „Bolje grob nego rob“.

U istoriji nije u potpunosti rasvijetljeno, ali je među stručnjacima opšte prihvaćeno uvjerenje da je presudan podsticaj državnom udaru u tako prelomnom trenutku imao uticaj inostranstva, prije svega Londona, ali i Moskve.

Srpske opozicione stranke i patriotske grupe, kao i Srpska pravoslavna crkva sa odobravanjem su primile vijest o državnom udaru.

Kasnije, 6. aprila, uslijedilo je brutalno bombardovanje Beograda i masovni napad Njemačke, Italije, Bugarske i Mađarske na Jugoslaviju.

Zemlja je raskomadana i formirane su takozvana Nezavisna Država Hrvatska, velika Albanija i velika Bugarska.

Sudovi u Srbiji su tokom protekle decenije rehabilitovali neke od učesnika događaja od 25. i 27. marta 1941. godine.

Izvor: SRNA