Slobodanka Tanović-Škoro: Trebinjem i danas šetaju ljudi koji zataškavaju ustaški zločin nad Pridvoračkom jamom

Povodom 76. godišnjice stradanja Srba u Pridvoračkoj jami kod Trebinja održan je pomen žrtvama. Tom prilikom, potomak stradalih Slobodanka Tanović-Škoro održala je govor u kome je do detalja opisala ne samo stradanje pojedinih ustaških žrtava, nego i poslijeratno otganizovano skrivanje strašnog zločina. Redakcija SH u cijelosti prenosi govor koji nikoga neće ostaviti ravnodušnim.

Dragi prijatelji,
poštovaoci pridvoračkih mučenika evo nas na mjestu gdje su Hrvati-ustaše i Muslimani-ustaše počinili strašni zločin genocid nad Svetosavskim Srbima-civilima, 23 juna 1941.godine.

Isti dan, oko 23,00 sati u sistematskom i planskom istrebljenju Svetosavskih Srba-civila, počinjen je zločin genocid na jami Jagodnjača-Ržani Do. Stradali su pravoslavni Srbi-civili iz sela: Žakova, Tulja, Mrkonjića, Drijenjana Dračeva, Dubljana, Veličana i Galičića. Hrvati-ustaše i Muslimani-ustaše ponovili su isti zločin genocid 24.juna 1941.godine nad pravoslavnim Srbima-civilima: Popova Poljica, Sedlara, Grmljana, Mareve Ljuti, Bobana, Zavale, Čvaljine i Ravnog.

Šta se dogodilo sa istinom o počinjenom zločinu genocidu nad Svetosavskim Srbima-civilima 23. i 24. juna 1941.godine?

Moj kršteni kum Vaso Popovčević pobjegao je sa pridvoračke jame preko ovog brda Humac, Gomiljana, Dražin Dola, Tvrdoša i sklonio se u kuću solunskog dobrovoljca Save Vukovića, u selu Vlasače na Trebinjskim brdima. Kum Vaso Popovčević rekao je solunskom dobrovoljcu Savi Vukoviću imena Muslimana-usatša i Hrvata-ustaša koji su počinili zločin genocid na pridvoračkoj jami.

Jovo-Vule Vlačić pobjegao je sa Pridvoračke jame i preko Pridvoračkog polja, Zubačkih Rapti došao u planinu Bijelu Goru. U Bijeloj Gori sreo je Vlado Šegrta i Savu Kovačevića i rekao im imena Muslimana-ustaša i Hrvata-ustaša koji su počinili zločin genocid na Pridvoračkoj jami.

Moj otac Jefto Škoro pobjegao je sa Pridvoričke jame i perko Pridvoračkog polja, Aleksine Međe, Gornjeg Čičeva, Drače, Tuli, Konjskog došao u selo Željevo. U selu Željevu, moj otac Jefto, prenoćio je u kući Jovana Ratkovića-Crnog. Otac Jefto Škoro rekao je imena Muslimana-ustaša i Hrvata-ustaša koji su počinili genocid na Pridvoračkoj jami, Jovanu Ratkoviću-Crnom.

Kum Vaso Popovčević, bio je po zanimanju putar, Jovo-Vule Vlačić željezničar, a moj otac Jefto Škoro poštanski službenik. Oni su i na osnovu svog zanimanja vrlo dobri i poimenično znali Muslimane-ustaše i Hrvate-ustaše koje su počinile zločin genocid na Pridvoričkoj jami.

Solunski dobrovoljac Savo Vuković, Vlado Šegrt, Sava Kovačević i Jovan Ratković-Crni znali su 24.juna 1941.godine, do u detalje i poimenično imena Muslimana-ustaša i Hrvata-ustaša koji su počinili zločin genocid na Pridvoričkoj jami.

Dr Novica Kraljević, dr Petar Rundo, Vaso Popovčević, Rade Gurović, Jefto Škoro organizovali su 6.oktobra 1941.godine vađenje iz Pridvoričke jame Pridvoričkih mučenika: Madžar Jova, Kukurić Lazara, Pidžula Boža, Pidžula Boža Milorada, Miljković Steva, solunskog dobrovoljca Babić Trifka, Sokolović Alekse, Šakota Boška, Stijačić Obrena, Andrijašević Mihajla, Miljanović Jakova, Ćurić Đorđa i Ćurić Blagoja i obavili sahranu po pravoslavnom obredu, u groblju Podglivlje, pored spomen kosturnice obješenim Svetosavskim Srbima-civilima koji su ubijeni u zličinu genocidu, u parku pored Srpske pravoslavne crkve preobreženja gospodnjeg 1914 do 1916.godine.

Dr Novica Kraljević odredio je dan prije 5.oktobra 1941.godine, gdje će biti grobno mjesto svakog Pridvoračkog mučenika. Po obavljenoj sahrani 6.oktobra 1941.godine pismeno je izjavio saučešće svakoj ožalošćenoj porodici i ujedno ih obavjestio o grobnom mjestu njihovog pokojnika. Sahrani je prisustvovao pukovnik Pignjateli, koji je na civilizovani način dozvolio sahranu pridvoračkih mučenika po srpsko pravoslavnom obredu.

Kad je počelo organizovano sakrivanje zločina genocida na Pridvoračkoj jami, na koje sve načine i sa kojim saučesnicima???

Organizovano skrivanje zločina genocida na Pridvoračkoj jami počelo je sa ubistvom svjedoka Jefta Škore u Splitu, na Sveta tri Jerarha, 12 februara 1942 godine. Svjedoka zločina genocida Jefta Škoru sproveo je iz Trebinja u Split, ustaški policajac Muho Kapić iz Trebinja.

Poslije ubistva svjedoka Jefta Škora, u Trebinjskoj Lastvi, pored osnovne škole, krajem februara 1942.godine ubijen je svjedok zločina genocida Vaso Popovčević. Svjedoka Vasu Popovčevića ubio je Sava Kovačević. Sava Kovačević bio je začetnik i prvi saučesnik u sakrivanju zločina genocida na Pridvoričkoj jami.

Muslimani-ustaše i Hrvati-ustaše sakrivanje zločina genocida su nastavili sa ubistvom dr Petra Runda 28 aprila 1942.godine u Trebinju. Dr Petar Rundo obavio je ekshumaciju Pridvoračkih mučenika 6.oktobra 1941.godine i bio je jedan od glavnih organizatora njihove sahrane.

Po naređenju Save Kovačevića ubijen je na Prebilu 27 septembra 1942.god. glavni organizator vađenja iz jame posmrtnih ostataka Pridvoračkih mučenika, doktor Novica Kraljević.

Solunski dobrovoljac Savo Vuković, koji je od svjedoka zločina genocida Vasa Popovčevića saznao za sva imena počinioca zločina genocida, ubijen je sa saznanjem Vlade Šegrta, pored mosta na Dražin Dolu u oktobru 1944.godine.

Za vrijeme Drugog svjetskog rata, pored Muslimana-ustaša i Hrvata-usatša, glavni saučesnici u sakrivanju ratnog zločina na Pridvoračkoj jami bili su Sava Kovačević, i Vlado Šegrt.

Sistemsko sakrivanje zločina genocida na pridvoračkoj jami, kao i počinioca tog strašnog zločina, nastavljeno je poslije završetka Drugog svjetskog rata, u Socijalističkom poretku, radi bratstva i jedinstva.

Iako su Vlado Šegrt i Jovan Ratković-Crni znali 24.juna 1941.god. koji su Muslimani-ustaše počinili zločin na Pridvoričkoj jami, na Okružnom sudu u Mostaru 1946.god. a i kasnije nikada niti jedan nije procesuiran.

Vlado Šegrt svjesno prikriva zločin genocid na Pridvoračkoj jami, na jedan nezapamćen način. Muslimana  ustašu Mustafu Kapetanovića-Barona uzima za ličnog vozača, iako je od Jove-Vule Vlačića saznao 24.juna 1941.god. u Bijeloj Gori, da je on lično sproveo iz Trebinjske Lastve Pridvoričke mučenike: Jakova Miljanovića, Mihajla Andrijaševića i Obrena Stijačića.

Vlado Šegrt svjesno prikriva zločin genocidna Pridvoričkoj jami 1946.god. na razbojnički način. Suprugu Savetu i tri kćerke: Danicu, Bosiljku i Zorku, pridvoračkog mučenika Jakova Miljanovića, izbacuje na ulicu iz njihove porodične kuće u Jazini.

Vlado Šegrt je prisvojio cjelokupno imanje pridvoričkog mučenika Jakova Miljanovića, koje je zarađeno u Američkim rudnicima.

Otetu imovinu Pridvoračkog mučenika Jakova Miljanovića treba pod hitno vratiti njegovoj porodici koja živi u Beogradu i Trebinju.

Vlado Šegrt i rukovodstvo SUBNOR-a Opštine Trebinja nisu dozvoljavali potomcima da se javno sjećaju Pridvoračkih mučenika. Mjesto strašnog zločina genocida Pridvoračka jama pretvorena je i bila je 60 godina deponija za smeće.

Socijalističko bratstvo i jedinstvo i sistemsko skrivanje zločina genocida okončano je u građanskom ratu od 1992 do 1995.godine.

Kakav je odnos prema zločinu genocida i prema Pridvoračkim mučenicima po završetku otadžbinskog rata 1995.godine???

U groblju Podglivlje, na mjestu gdje su sahranjeni po srpsko pravoslavno obredu 6.oktobra 1941.godine, još leže u ledinici bez krsta Pridvorački mučenici: Jovo Madžar, Lazar Kukurić, Aleksa Sokolović, Božo Pidžula, Milorad Boža Pidžula, Đorđe Ćurić i Blagoje Ćurić.

Bivši načelnik Opštine Trebinja Dobroslav Ćuk nastavlja da radi u svom mandatu, ono što je radio i Vlado Šegrt.

On 2010.godine daje novac za obnovu bazena, porodici ratnog zločinca sa Pridvoračke jame Omera Bračkovića. Kad sam ga srela na ulici, upitala sam ga: Šta to čini?
Nije se udostojio da mi odgovori.

Potomci stradalih na Pridvoračkoj jami pokreću inicijativu u februaru 2015.godine, da se izvrši ekshumacija Pridvoračkih mučenika i DNK analiza onih koji leže u „Ledenici“ bez krsta, kako bi mogli utvrditi njihov identitet i kako bi na istom mjestu mogli da podignemo zajedničko spomen obilježje za sve Pridvoračke mučenike.

Potomci stradalih pismeno se obraćaju 2015.godine direktoru Elektroprivrede Republike Srpske, direktoru HET-a Mišeljiću, direktoru Elektrohercegovine Saviću da nam pomognu u navedenom projektu. Mi traženu pomoć od ovih direktora, nismo dobili. Pridvorački mučenici i dalje leže u groblju Podglivlje u Ledinici bez krsta.

Komisija za spomenike i spomen obilježja grada Trebinja bila je uključena u ovaj projekat. Međutim, ispostavilo se da su pojedini članovi ove komisije vršili opstrukcije, da su sve radili suprotno.

Oni su bez saglasnosti skupštine grada Trebinja učestvovali u postavljanju spomenika Vladu Šegrtu i Savi Kovačeviću 4. oktobra 2016.godine, u parku pored crkve Preobraženje Gospodnjeg, iako su znali da su Vlado Šegrt i Sava Kovačević saučesnici u skrivanju zločina genocida na Svetosavskim Srbima-civilima, stradalim na Pridvoračkoj jami.

Ova nesrećna komisija sačinila je jedan suludi prijedlog, koji je upućen Skupštini grada Trebinje 6.marta 2017.godine u kojem se navodi da su stradali Svetosavski Srbi-civili na Pridvoračkoj jami 23.juna 1941.godine, bili borci NOR-a što je monstruozni falsifikat.

Ovim falsifikatom se tvrdi da su Pridvorački mučenici bili sa oružjem, da su bili pripadnici partizanskih jedinica kojih tada uopšte nije bilo, niti su tada postojale.

Moj otac Jefto Škoro bio je poštanski službenik. On je bio Srbin praoslavne vjeroispovjesti. Kao civil odveden je od strane Muslimana-ustaša i Hrvata-ustaša iz svoje porodične kuće u Hrupjelima. Ovdje se postavlja bitno pitanje:Zašto komisija za spomenike i spomen obilježja grada Trebinja falsifikuje činjenice od 23. i 24.juna 1941.godine???

Kršteni kum Vaso Popovčević ekshumiran je o Petrovdanu 1942.godine i sahranjen u groblju manastira Tvrdoš. Zbog pravljenja novog puta za manastir izmještaju se posmrtni ostaci kuma Vasa Popovčevića 2010.godine. Javni parastos nije nikad održan ovom Tvrdoškom junaku. Njegova porodična kuća je opljačkana u socijalističkom miru. Ostale su samo zidine, obrasle u bršljan.

Danas, potomcima stradalih u genocidu nudi se neki Vlaho radi Unije, nudi se Vlado Šegrt i Sava Kovačević radi obnove bratstva i jedinstva. Da bi obnovili sjećanje na saučesnike u prikrivanju zločina genocida na Pridvoračkoj jami, potrošili su 30.000,00 KM.

Svima njima želim poručiti: dok živimo, nećemo se odreži sjećanja na zločin genocid, koji je počinjen na Svetosavskim Srbima-civilima 23 i 24.juna 1941.godine, da se nećemo odreći sjećanja na zločin koji je prikrivan zločin genocid u socijalističkom miru, da se nećemo odreći podizanja zajedničkog spomenika Pridvoračkim mučenicima u Podglivlju, na mjestu gdje su sahranjeni po srpsko-pravoslavnom obredu.

Mili moji počivajte u miru.

Vi ste neizbrisivi dio kolektivnog sjećanja srpsko-pravoslavnog naroda u staroj Hercegovini.

Trebinje, 23. juni 2017. godine

Potomak stradalih Slobodanka Tanović-Škoro

Izvor: Slobodna Hercegovina

Vezane vijesti:

Leže li na „ledinici“ u Podgljivlju zaboravljeni mučenici iz …

Fotografije zločina u Pridvoračkoj jami – prvi dio …

Dr Petar Rundo – sreski ljekar iz Trebinja, obješen u ustaškoj …

Pridvoračka žrtva Boško Šakota i stravično stradanje jednog …

Trebinje-Pridvoračka jama mjesto svirepog stradanja i opomene