U crkvi Svetog apostola i jevanđeliste Marka u Beogradu u subotu 02. novembra 2024. sa početkom u 11:00 časova biće služen parastos za stradale civile i poginule borce u okolnostima građanskog rata i poraća u Hrvatskoj 1991 – 1997 godine, porijeklom sa istočne Bilogore, te preko 100.000 pavoslavnih Srba, rođenih i sahranjenih na Bilogori i drugdje od 1552 do 2022. godine.
Inicijativu za obeležavanje stradanja Srba iz ovog kraja pokrenulo je i organizuje i ove godine, Zavičajno udruženje „Bilogora“ sa sedištem u Beogradu.
Na području istočne Bilogore, smeštene na severozapadu Hrvatske u trouglu između Bjelovara, Daruvara i Virovitice, tokom i posle rata, od 1991. do 1997. godine, koliko je do sada utvrđeno život su izgubile 82 osobe, većinom srpske nacionalnosti i onih koji su bili u rodbinskim vezama sa srpskim porodicama.
31. oktobra 1991. započela je akcija „Otkos-10“ , skoro nepoznata u srpskoj javnosti, koju su izvele paravojne hrvatske formacije napadom na pripadnike Teritorijalne odbrane opštine Grubišno Polje koja je tada bila u sastavu Banjalučkog korpusa JNA – u vreme kada Hrvatska još nije bila međunarodno priznata država. Malobrojne srpske snage nisu mogle dugo izdržati pritisak preko šest puta brojnijih hrvatskih formacija ojačanih tenkovima i dalekometnom artiljerijom. Poginulo je 12 boraca, a posle povlačenja Srba sa Bilogore usledilo je sistematsko paljenje i miniranje srpskih kuća, pljačka imovine i ubijanje preostalih srpskih civila, od kojih su neki, poput bračnog para Orić iz sela Topolovice zaklani i spaljeni.
Kompletno stanovništvo napustilo je u izbegličkoj koloni 23 sela, kao i jedan broj žitelja još 15 naselja. Među njima je bilo i oko 250 pripadnika drugih nacionalnosti, Hrvata, Čeha, Mađara i Roma, deo njih u mešovitim brakovima sa Srbima.
Za zločine nad Srbima počinjene u istočnoj Bilogori i u akciji „Otkos-10“ na području opštine Grubišno Polje, još niko nije odgovarao ni pred Haškim tribunalom ni pred hrvatskim sudovima.
Pre Drugog svetskog rata na području istočne Bilogore živelo je 18.000 žitelja srpske nacionalnosti, a posle ustaških zločina u Drugom i onih počinjenih u poslednjem ratu, po podacima Mitropolije zagrebačko-ljubljanske, 2005. ih je preostalo 1.170, uglavnom starijih osoba bez dece. Popis stanovnštva u aprilu 2011. dočekalo ih je manje od 1.000.
Saznajte više: