O spomenicima žrtvama ustaškog terora u gradu Gospiću

Iz kaznionice (tkz. Gericht) u Gospiću, 15.februara 1945. g. uhapšenici, nakon što su bili strahovito mučeni i zlostavljani, izvedeni su, te potom povješani po Gospiću.

U znak sjećanja na njih, kao i hiljade nevinih žrtava ustaškog terora koji su našli smrt u bezdanima Jadovna, Paga, Velebita i velebitskog podgorja, pored pravoslavnog groblja Jasikovac u Gospiću, podignut je spomenik koji simbolizuje vješala. Između  visokih vješala nalazio se bazen, jezero suza i statua žene – simbol majke koja oplakuje svoje najmilije.

Ivana Došena-Sokola, sekretara Okružnog komiteta SKOJ za Okrug Liku i Đuru Čalića, člana Okružnog Komiteta KPH za Liku, ubili su ustaški odmetnici u šestom mjesecu 1945.g.. Njih dvojica sahranjeni su u centru Gospića. Na tom mjestu, ispred zgrade Okružnog suda u Gospiću i zloglasne kaznionice, nalazio se spomenik palim borcima i svim žrtvama fašizma. U proteklom ratu, srušeno je u Republici Hrvatskoj, preko 3000 spomenika  NOB-i i civilnim žrtvama rata. Posmrtni ostaci dvojice pomenutih boraca nikada nisu eshumirani, nego se i danas tamo nalaze, ispod novog spomenika.

Iznad njih je podignut spomenik “domovinskom ratu”.

Prenosimo dio teksta dr Koste Popovića, posvećen spomeniku na Jasikovcu:

“Obeležavanje stradanja žrtava na Jadovnu spojeno je sa dvadesetom godišnjicom ustanka i revolucije u organizaciji Saveza boraca NOR i održana je 27. jula 1961. u Gospiću. Pri tome je dominirala proslava ustanka i revolucije. To je uticalo i na obeležavanje spomenika stradalim žrtvama terora i genocida. Na Jasikovcu kraj gospićkog groblja otkriven je spomenik sa skulpturom Ličanke, majke koja oplakuje žrtve, posvećen žrtvama fašističkog terora iz Like i drugih krajeva pobijenih od ustaša na Jadovnu. Na ploči ispod spomenika je navedeno da je „njihovo stradanje doprinelo pobedi revolucije, bratstvu i jedinstvu pod rukovodstvom Komunističke partije“. U govorima političara je isticano da je krvlju žrtava Jadovna i drugih stratišta „cementirano bratstvo i jedinstvo naših naroda“.

Dr Kosta Popović

Iz knjige: SPOMENICA građanima Sremskih Karlovaca žrtvama nemačke agresije i ustaškog terora i genocida od 1941- do 1944. godine / urednik Kosta Popović.

Cijeli tekst pogledajte ovdje:

PRVE ŽRTVE USTAŠKOG TERORA I GENOCIDA U SREMSKIM KARLOVCIMA, HAPŠENjE ISTAKNUTIH GRAĐANA JUNA 1941. GODINE I NjIHOVO STRADANjE U LOGORU JADOVNO

Nekadašnji spomenik pored pravoslavnog groblja na Jasikovcu kraj Gospića