Novo svetlo na ratne godine

Istoričar Nemanja Dević objavio knjigu „Smederevski kraj u Drugom svetskom ratu“. Rezultat istraživanja je i popis 4.100 žrtava i nepoznati detalji o ključnim događajima.

STOTINE pređenih kilometara, mnoštvo sagovornika, fotografija, ispričanih životnih priča i stradanja stalo je na stranice knjige „Smederevski kraj u Drugom svetskom ratu“ mladog istoričara Nemanje Devića, koja će u utorak biti predstavljena u Zadužbini Ilije M. Kolarca. Dević je istraživanje započeo još kao srednjoškolac, obilazeći sela u Šumadiji i Pomoravlju i istražujući stradanja 1941-1945.

Tada je objavio knjigu „Istina pod ključem“. „Novosti“ su tada prve pisale o mladom istoričaru, gimnazijalcu. Godine istraživanja istoj temi donele su više slojeva, nove zaključke i saznanja.

Kako tada, tako i sada, istraživao je sam, bez pomoći države, otkrivajući mnoge nepoznate činjenice, rasvetljujući istoriju svog rodnog kraja. Nijedan deo Srbije nema ovako detaljno popisane žrtve i događaje u Drugom svetskom ratu i neposredno nakon njega. Obišao je 52 sela u tri opštine – rodnoj Smederevskoj Palanci, Smederevu i Velikoj Plani. Da bi došao do privatne dokumentacije političke emigracije putovao je u Veliku Britaniju, Ameriku i Kanadu. Istraživao je, između ostalih, i arhivu Gestapoa i donedavno zatvorenu dokumentaciju BIA.

POPIS ŽRTAVA DEVIĆ

najavljuje da će do kraja godine izaći i drugi deo ovog istraživanja, sa detaljnim popisom svih žrtava. Prvi deo, sa podnaslovom „Ljudi i događaji“, objavljen je u izdanju Instituta za savremenu istoriju.

– Rezultat istraživanja je i popis 4.100 žrtava, sa svim pratećim podacima – priča Nemanja Dević, koji je sada doktorand istorije Filozofskog fakulteta u Beogradu. – Tu su činjenice koje bacaju novo svetlo na smederevsku eksploziju 1941. godine, na delovanje Dimitrija Ljotića, na četnički zločin u selu Drugovac, revolucionarni teror oslobodilaca 1944… Podaci pokazuju da je mnogo više ljudi stradalo u zločinima i odmazdama građanskog rata, nego u sukobima sa okupatorom.

U poglavlja knjige utkana su mnoga porodična sećanja koja su šest decenija bila zabranjena. Otvarane su porodične škrinje, čuvane u podrumima.

– Knjiga se bavi precima, ali namenjena je potomcima, jer oni najčešće i ne znaju na kojoj strani su se njihovi dedovi borili za ideale. Prošlost jeste zatamnjena, ali dok nju ne istražimo i rasvetlimo, dok se ne suočimo sa istinom, ne možemo ni da odredimo pravac kojim ćemo ići u budućnosti – poručuje Dević.

Izvor: NOVOSTI

Vezane vijesti:

Suviše tiho odlaze najbolji među nama – Jadovno 1941.

Živi život – Jadovno 1941.

Prebirući po uspomenama – Jadovno 1941.

Strašna godišnjica za Smederevo: Kad je poginulo pola grada …

Građanski rat u Srbiji 1941-1945