MOSKVA, 10. AVGUSTA /SRNA/ – Najsjeverniji spomenik srpskom vojniku nalazi se u Rusiji – na Koljskom poluostrvu u lučkom gradu Kandalakša, na obalama Bijelog mora.
Tu se nekada nalazilo groblje pomoraca, a čudom je „preživio“ jedini dokaz o prisustvu srpskog dobrovoljačkog korpusa na ovim prostorima – spomenik vojniku Gojku Tomiću, prenosi „Glas Rusije“.
Na spomeniku je uklesano da je vojnik rođen u jednom selu /Tohlići/ u blizini Sarajeva 1894. godine, a umro je 5. juna 1918. od rana zadobijenih u borbi.
„Poginuo je za slobodu i ujedinjenje Jugoslovena“, piše na nadgrobnoj ploči.
Pored ovoga je još jedan spomenik nepoznatom srpskom vojniku. Spomen-ploče su postavili njihovi saborci prije nego što su napustili Rusiju u jesen 1919.
Sve ovo su ne sasvim poznate stranice rusko-srpskih odnosa, koje iz očiglednih razloga, tokom sovjetskog perioda, nisu bile posebno pominjane.
„Mi ovdje govorimo o Jugoslovenima, koji su se tokom građanskog rata i strane intervencije u Rusiji borili protiv boljševizma. Oni su to uradili za ljubav Ruskog carstva, htjeli su da oslobode zemlju, koja je nekada njima pomogala da se oslobode“, kaže istoričar Dmitrij Koržov.
U februaru ove godine u gradu Kandalakša pokrenut je projekat „Sjećanje na braću Jugoslovene dolazi do potomaka kroz vijekove“.
Jedan od inicijatora projekta, direktor Muzeja istorije ovog grada Ljudmila Rogozina, izjavila je da je ovim spomenicima neophodno ne samo dati poseban status, što je zadatak nadležnih državnih institucija, već ih i elementarno zaštititi od oštećenja.
U memoarima iz tih vremena mogu se pročitati hvalospjevi o moralnoj i borbenoj gotovosti Srba, a rukovodstvo „Bijelih bataljona“ cijenilo je srpske vojnike kao „odlične“.