Na Garavicama danas parastos i komemorativni skup

U Garavicama, kod Bihaća, danas će prigodnim programom biti odata pošta Srbima, Jevrejima i Romima koje su ubile ustaše u tadašnjoj Nezavisnoj Državi Hrvatskoj /NDH/.

U 11.00 časova biće održan istorijski čas, a u 11.15 časova služen parastos za srpske, jervejske i romske žrtve.

U 12.15 časova planirano je obraćanje zvaničnika, a u 12.30 časova obilazak humki, prisluivanje svijeća i polaganje vijenaca.

Organizacioni odbor ovogodišnjeg tradicionalnog pomena garavičkim žrtvama, poziva građane Bihaća i bihaćkog kraja, kao i narod susjednih opština Like, Banije i Korduna, predstavnike svih nivoa vlasti, vjerske službenike i medije, sa osnovnim ciljem da nakon 75 godina od počinjenog zločina, odamo pomen, kako garavičke žrtve i zaslužuju sa porukom:

DA SE NIKADA NIKOME GARAVICE NE DOGODE

Predsjednik Odbora „Garavice 1941.“                                   Predsjednik udruženja „Una“

Nebojša Kuštrinović                                                                Boško Stojisavljević

Predsjednik Izvršnog odbora udruženja „Una“

Boško Kantar

GARAVICE

Garavice su spomen područje koje se prostire na 15 ha površine. Nalazi se s obje strane magistralnog puta Bihać – Zagreb na udaljenosti od 3 do 4 km od centra grada Bihaća. U sklopu spomen parka nalazi se Humačka glavica, uzvišenje u čijem su podnožju tri grobnice: Garavice, Delibarice i Uljevite bare. Sve tri grobnice su masovne, bez vidljivih obilježja i močvarni su teren.

Grobnica Garavice nalazi se s desne strane magistralnog puta Bihać-Zagreb. Poslije II Svjetskog rata u blizini ove grobnice, a u sastavu spomen parka podignuta je humka za koju mnogi i danas smatraju da je jedna od grobnica. Humka je podignuta naknadno kao dio memorijalnog parka.

Delibarice su grobnica koja se nalazi sjeveroistočno od Humačke glavice prema ulici Irfana Ljubijankića, odnosno prema magistralnom putu.

Uljevite bare su treća masovna grobnica zapadno od Humačke glavice s obje strane toka rijeke Klokot.

Na Garavicama su se do maja 1941. godine nalazili prirodni kanali rječice Klokot, koje su za nekoliko mijeseci krvnici napunili leševima Srba,Jevreja i Roma.

Tačan broj nastradalih nikad nije utvrđen.

Prema britanskim (nezavisnim) izvorima, na Garavicama je za samo tri mjeseca ubijeno 14.500 civila, što ovo stratište stavlja na drugo mijesto po broju žrtava u BiH u Drugom Svijetskom ratu.

Istraživači tvrde da postoje brojni podaci da ovdje postoje masovne grobnice, u koje su ljudi zakopavani živi u uspravnom položaju,a zatim posipani krečom i zemljom. Ubijanja je bilo svakog dana, na svakom mjestu. Ljudi su živi spaljivani u crkvama, kućama i štalama, bacani u jame i bezdane.

Većina žrtava je dovučena u zatvor u Bihaćku kulu gdje su prebijani, a zatim poluživi odvoženi na stratišta, kojih je na području Bihaća bilo četrdesetak.

Najveći broj je skončao na Garavicama gdje se od 28. jula do 04. augusta dogodio veliki pokolj ,kada je ubijeno oko 10.000 civila.

Po velikom pokolju se u tim vremenima računalo vrijeme, jer se govorilo -,,to je bilo po velikom pokolju na toliko i toliko dana…“

Sam grad Bihać, u to vrijeme nije mogao da ima toliko stanovnika, koliko je na Garavicama pobijeno ljudi.

27. jula 1949. godine na Garavicama je postavljen skroman spomenik na kojem je pisalo:

,,Narod Sreza i grada Bihaća podiže ovaj spomenik, kao trajnu uspomenu na 12.000 nevinih, zvijerskih ubijenih Srba od ustaških zlikovaca u vremenu juna 1941. g. do septembra 1941. godine. Neka je slava i trajna uspomena palim žrtvama,“

U periodu 1960-1980. godine, bihaćka opština donosi odluku i Garavice uređuje kao spomenk park žrtvama fašističkog terora. Prostorno, arhitektonsko i umjetničko rješenje izradio je Bogdan Bogdanović iz Beograda.

Ovaj spomenik je otkriven 1981. godine, a sastojao se od velikog broja kameni skulptura, izrađenih od kamena, koje su postavljene daleko od mjesta masovnih grobnica, upravo na mjestu gdje su bili postavljeni mitraljezi zlikovaca.

Na ulazu u spomen područje, 1986.godine postavljena je kamena gromada, oblikovana od strane Vlade Hereljenića iz Zagreba, na kojoj više nije pisalo Srba, već žrtava. Spomenik, koji je bio podignut 1949. godine, uklonjen je i postavljen u blizini zloglasne Bihaćke kule.

U posljednjem ratu znatno je oštećen. Prije dvije godine ponovo je demontiran i odvezen na spomen područje gdje u takvom stanju propada u šiblju i travi.

Vezane vijesti:

Sedam decenija prikrivanja istine o krvavom stratištu

Stratište NDH: Garavice