Danas se navršava 25 godina od agresije hrvatskih oružanih snaga na južne dijelove Republike Srpske Krajine /RSK/, izvršenoj u akciji pod kodnim nazivom „Maslenica“, u kojoj je 1993. godine ubijeno 348 Srba, među kojima 35 žena i troje djece uzrasta do 12 godina, saopštio je Dokumentaciono informacioni centar „Veritas“ iz Beograda.
Osam osoba se i dalje vode na listi nestalih, a u zbjegovima je umrlo još 165 lica, uglavnom starije populacije. Iz ravnokotarskih sela protjerano je više od 10.000 Srba, koji su se raselili širom svijeta.
Iako je agresija izvršena na zaštićenu zonu UN i pred očima mnogobrojnih pripadnika UNPROFOR-a, do sada, ni pred međunarodnim ni pred domaćim sudovima, niko nije procesuiran za zločine nad Srbima počinjene u ovoj akciji.
U agresiji izvršenoj u toku realizacije „Vensovog plana“, kojim je RSK godinu dana ranije stavljena pod zaštitu mirovnih snaga UN, najviše su stradala tri srpska sela: Islam Grčki, Kašić i Smoković, kao i etnički mješovita sela: Murvica, Crno, Zemunik Gornji, Poljica i Islam Latinski.
Jedan od težih zločina već prvog dana agresije desio se na prevoju Mali Alan na Velebitu, u neposrednoj blizini osmatračnice UNPROFOR-a, kada su pripadnici hrvatske specijalne policije „Alfe“ mučki, iz zasjede, ubili i masakrirali 22 pripadnika Srpske vojske Krajine s područja Gračaca, među kojima i dvadesetšestogodišnju bolničarku Dušanku Gaćešu.
Ovaj masakr počinili su pripadnici Petog voda iz sastava „Alfe“, kojim je komandovao Milijan Brkić zvani Vaso, aktuelni zamjenik predsjednika HDZ-a i potpredsjednik Hrvatskog Sabora.
Operaciju „Maslenica“ su planirali i izveli Janko Bobetko, Ante Gotovina, Ante Roso, Mirko Norac i Mladen Markač, uz znanje i odobrenje Franje Tuđmana, tadašnjeg predsjednika države i vrhovnog komandanta oružanih snaga Hrvatske, koji su već tada bili ili su naknadno unapređeni u činove generala.
U vrijeme ove agresije načelnik artiljerije sektora „Velebit“ bio je Albanac sa Kosova i Metohije Agim Čeku, do 1991. godine oficir JNA, od čijih je granata, uslijed neselektivnog granatiranja po dubini područja opština Benkovac i Obrovac, najviše i stradalo civila.
Od jedne takve granate na spavanju su ubijene izbjeglice iz Zadra: Milenko Gagić /46/ i njegova djeca – Milan /sedam/ i Milena /pet/, dok mu je supruga Branka /34/ zadobila teške tjelesne povrede.
Srbi iz ravnokotarskih sela pobijeni, prognani ili odvedeni u zatvore i logore, njihova bogata imanja opljačkana i uništena, a kulturni spomenici, groblja i crkve devastirani, oskrnavljeni ili porušeni.
Među njima su i Dvori Janković Stojana u Islamu Grčkom sa crkvicom Svetog Georgija iz 17. vijeka u kojoj je sahranjen poznati književnik Vladan Desnica, crkva Svetog Georgija iz 16. vijeka u Smokoviću i crkva Setog Ilije iz 19. vijeka u Kašiću.
U Kašiću je, prema popisu stanovništva, 1991. godine živjelo ukupno 765 žitelja, od kojih 99 odsto Srba, u Smokoviću 1.029, od kojih 96 Srba i Islamu Grčkom 1.139, od kojih 87 odsto Srba.
Dvadeset godina kasnije, prema popisu stanovništva Hrvatske u 2011. godini, u pomenutim selima su živjele 323 osobe bez oznake nacionalne pripadnosti, saopštio je „Veritas“.
Izvor: SRNA
Vezane vijesti:
Zločin nad Srbima na Velebitu „Slušali smo krike naših saboraca“