Serbian
Armenian
Croatian
Dutch
English
French
German
Greek
Hebrew
Hungarian
Italian
Norwegian
Polish
Russian
Slovenian
Spanish
Na današnji dan pre 108 godina pobedom Srpske vojske okončana je sudbonosna bitka na Kajmakčalanu u kojoj su učestvovali naši slavni preci – nosioci Albanske spomenice.
Zauzećem Kajmakčalana naše pobedonosne trupe prvi put stupaju na zemljište svoje otadžbine. Čast za to pripada Drinskoj diviziji.
Ovako je u zvaničnim srpskim izveštajima na Solunskom frontu u septembru 1916. godine obznanjeno svetu da je „otvorena kapija otadžbine i slobode“, da je planinski lanac i najjače utvrđenje, za koje su Bugari imali naređenje da brane do poslednjeg vojnika, zauzela vojska vaskrsla posle stradanja u Albaniji. Drinskom divizijom komandovao je Zlatiborac, pukovnik Krsta Smiljanić.
Krvava drama trajala je 22 dana, uz grmljavinu topova, gušanje s Bugarima u rovovima i juriše preko gomila ljudskih tela. Živote je dalo 39 oficira i 747 vojnika, a bilo je dva puta više ranjenih. Posebna pažnja ovoj herojskoj bici poklonjena je na stranicama knjige „Đeneral Krsta Smiljanić – hronika jednog viteškog života“, u izdanju Biblioteke „Ljubiša R. Đenić“ u Čajetini.
Autor knjige Snežana Đenić, istoričar i direktor Biblioteke, inače pisac više monografija i knjiga o Zlatiboru i njegovim ljudima, prati život Smiljanića (1868-1944) od seljančeta iz Ljubiša, školovanja, napredovanja u vojsci, preko ratova sa Turcima, Švabama i Bugarima, do službovanja posle Velikog rata i postavljanja starog ratnika za bana Zetske banovine.
Armijski đeneral Krsta Smiljanić
Tragajući po arhivama i sabirajući među korice knjige istorijsku građu, autor ističe da je Krsta Smiljanić bio čovek narodnog duha, uman i nepokolebljiv u odlukama, dosledan u ispunjavanju zahteva svoje otadžbine i veran položenoj zakletvi.
– Krsta Smiljanić nije bio dinastički oficir, ničiji miljenik, kao što nije pripadao nijednoj oficirskoj zavereničkoj grupi – ističe Snežana Đenić. – Službovao je kod četiri srpska kralja, a neposredne starešine i najbliži saradnici, i u ratu i u miru, bili su mu velikani tog vremena, četvorica srpskih vojvoda.
Podsećajući da je Smiljanić, kao načelnik Štaba Šumadijske divizije u Kragujevcu, prihvatio osnovni postulat svoga komandanta vojvode Stepe Stepanovića – da bez vojne discipline nema ni vojske, a da mu je u srpskom Đeneralštabu vojvoda Radomir Putnik dodeljivao značajne i poverljive zadatke, posebno tokom balkanskih ratova, autor knjige ističe:
– U teškom i tragičnom odstupanju srpske vojske od Obrenovca do Krfa, sa vojvodom Živojinom Mišićem i Prvom armijom prošao je kroz albansku golgotu noseći krst mučeništva koji mu je usud dodelio, dok je sa vojvodom Petrom Bojovićem prešao put, sa visoko uzdignutom trobojkom, od Solunskog fronta do Beograda i doneo Srbiji slobodu, ostavljajući trajni beleg jednog skoro mitskog predanja o heroizmu srpskog naroda.
PRODATO ORDENjE?!
Ime i delo đenerala Smiljanića su, kako naglašava autor knjige, posle smrti neopravdano, ali smišljeno zapostavljani. Đeneral nije imao potomaka, a od zaostavštine jedino se karabin, sablja i gusle čuvaju u spomen-zbirci čajetinske biblioteke, dok su sva odlikovanja (20 domaćih i 15 stranih) – prodata?! Smiljaniću je, kraj jezera na Zlatiboru, 2008. godine podignut spomenik, rad vajara Branka Tijanića.
Izvor: NOVOSTI
Vezane vijesti:
Preminuo Grk, poslednji svedok stradanja srpske vojske kroz Albaniju!
Najmlađi vojnik u Prvom svetskom ratu bio Srbin – Jadovno 1941.
Srpska žrtva 1914, kratak pogled iz 2014.
Ovekovečena srpska stradanja od Egeja do Dunava – Jadovno 1941.
Veliki rat 1914. -1918. – poruke čovečanstvu – Jadovno 1941.
One Response
Dr Petar Zec, ljekar iz Gospića, odazvao se pozivu i učestvovao na Solunskom frontu. Po završertku rata bio je upravnik bolnice u Gospiću, i kao human čovjek mnogo dobrog je učinio u vođenju i opremanju te bolnice. Pred početak rata 1941. izbjegao je u Beograd, gdje je radio u Crvenom krstu Srbije na zbrinjavanju izbjeglica. Petar je studij medicine završio u Insbruku 1905. godine. Jedan drugi Ličanin, Julije Budisavljević je završio medicinu u Insbruku 1907. godine. Za vrijeme rata 1941-1945. bio je glavni hirurg bolnice u Zagrebu. I to je human rad, bez obzira o kome se radi. I sad pogledajte razliku. Petra Zeca su uhvatili 1945. odlobodioci i među 105 lica, odlukom vojnog suda Petar Zec je streljan. S druge strane Jiulije i njegova supruga Diana je bio na prijemu kod Tita u Beogradu. A Diani je pripisana zasluga da je spasila 12000 djece, kao da je ustaška država bilamačiji kašalj.