Knjiga „Spomenica poginulih i umrlih starešina srpske vojske u ratu 1914–1918” pukovnika Miloja Pršića

Od najčešćih srpskih prezimena u spomenici je 419 Jovanovića, 374 Petrovića, 358 Nikolića, 317 Pavlovića, 287 Markovića, 265 Đorđevića, 245 Jankovića, 201 Ilića, 200 Popovića…

Knjiga Spomenica poginulih i umrlih starešina srpske vojske u ratu 1914–1918. godine, autora prof. dr Miloja Pršića, objavljena u izdanju Sveta knjige i Vlatakom instituta iz Beograda,  promovisana je u Svečanoj sali Doma Vojske Srbije.

To delo, koje je deo istraživanja prof. dr Pršića o Prvom svetskom ratu, stvarano je od 2012. do 2018. godine. Osim predgovora, knjiga sadrži podatke o Velikom ratu, od uzroka i povoda, tokova borbenih operacija na srpskom ratištu i balkanskom frontu, do njegovih posledica koje su predstavljene brojem gubitaka komandnog kadra srpske vojske tokom rata.

Prikupljeni su podaci za 15.819 imena poginulih i umrlih starešina prikazanih po azbučnom redu.
Na promociji su o knjizi govorili penzionisani general prof. dr Mitar Kovač, Stevo Ćosović, urednik knjige, Biljana Živković, istoričar i književnik, potpukovnik  Veljko Bućković sa Univerziteta odbrane, i autor.

Pukovnik dr Miloje Pršić (Izvor: Odbrana)

Prof. dr Mitar Kovač  je istakao da su gubici starešinskog i komandnog kadra u Prvom svetskom ratu bili veoma veliki u odnosu na veličinu vojske i u odnosu na druge vojske u tom ratu i da je po tome srpska vojska zapamćena i zabeležena u svetskoj istoriji ratovanja.

Rukopis po svom karakteru pisanja i rezultatima istraživanja doprinosi egzaktnosti srpske vojne istorije, a dobrim delom i srpske ratne veštine baš u vremenu Velikog rata koji je umnogome opredelio sudbinu srpskog naroda u tom periodu, a i nakon njega.

Usmerenost istraživanja na starešinski i komandni kadar daju poseban kvalitet istraživanju jer je narod u vreme Velikog rata sudbinski bio upućen na svoju vojsku koja je herojstvom, stradanjem i uspesima zadivila svet. I njeno delo jeste besmrtno pa su je zbog njene veličine i morala poštovali i saveznici prijatelji, a veoma često i neprijatelji  – rekao je prof. dr Kovač.

Prema njegovim rečima utvrđeni brojevi, posebno oni koji se odnose na poginule i ranjene u određenom periodu, povećavaju naučni značaj i rezultate do kojih istoričari stižu. A te brojke su nekad neumoljive, posebno kada se odnose na ljudske sudbine i njihovo stradanje. Za istoričare, potomke poginulih, njihove srodnike, a i zavičaj, izuzetno je vredno da se znaju podaci o činu, starosnoj dobi, mestu rođenja, i života, vojnoj jedinici u kojoj su službovali,  komandnom položaju, mestu na kome su poginuli ili umrli ili gde su sahranjeni.

Mitar Kovač (Foto: Sputnjik)

Stradali su najbolji među Srbima tog vremena, mnogi koji nisu ostavili potomstvo iza sebe, pa su posle njihove pogibije mnoge srpske kuće zavijene  u crno i ugašena ognjišta. Otud i ovaj rukopis upečatljivo podupire i obasjava težinu tog nacionalnog stradanja i taj  plemeniti posao treba nastaviti u budućnosti  i prikupljati nove podatke i za druge starešine i jedinice srpske vojske.

O Spomenici je biranim rečima govorila Biljana Živković, istoričar i književnik. Ona je najpre pročitala deo iz recenzije prof. dr Ljubodraga Dimića,  zatim  je govorila o svom doživljaju monografije i onda pročitala veoma potresnu i toplu priču iz Nekrologa.

Ona je istakla da nas knjiga prof. Pršića obavezuje, jer je „svedočanstvo o neviđenim herojstvima, predanosti vojnika svom narodu, zemlji, svom nebu, svojoj crkvi, svome selu, svome detetu”.

To je pisani spomenik našim starešinama koji nikad ne smemo zaboraviti. Oni su svojim herojstvom postali besmrtni i nijedan Srbin o Prvom svetskom ratu ne može da govori bez osećanja velike tuge i ponosa do neba – rekla je Biljana Živković.

Sa promocije knjige (Izvor: Odbrana)

Urednik knjige Stevo Ćosović istakao je kako je neprocenjiva zasluga doktora Pršića što su pred nama, makar i posle više od jednog stoleća, bljesnula u punom sjaju imena srpskih ratnika  i ta knjiga je pouzdan dokaz da oni nisu nestali u proteklom vremenu, već da žive u našim sećanjima. Od najčešćih srpskih prezimena u spomenici je 419 Jovanovića, 374 Petrovića, 358 Nikolića, 317 Pavlovića, 287 Markovića, 265 Đorđevića, 245 Jankovića, 201 Ilića, 200 Popovića…

Obraćajući se na kraju promocije, autor prof. dr Miloje Pršić rekao je da su u njegovoj knjizi popisane starešine od kaplara do vojvode, jer su njihovi životi jednako vredni kada je u pitanju odbrana otadžbine. Oni su otadžbini dali sve što su imali i zaslužuju da se barem kroz knjigu pamte za sva vremena. To su ljudi koji su ostavili neizbrisivi trag, koji su svojom krvlju obeležili zemlju na kojoj živimo.

Veljko Bućković (Izvor: Odbrana)

Na promociji je učestvovao i potpukovnik Veljko Bućković sa Univerziteta odbrane, koji je govorio svoju besedu „Zavet“ i recitovao svoju poemu „Od Cera do Kajmakčalana“.

Naslov i oprema: Stanje stvari, Odbrana