Galerija znamenitih hercegovaca: Ljubo Mićević – čuvar Vjetrenice pisao djela za Srpsku Kraljevsku akademiju

Među brojnim obdarenim, priznatim i patriotski nastrojenim Hercegovcima bio je i Ljubo Mićević iz sela Zavale.

Ljubo je rođen 1886. godine u Stocu a u selo Zavalu, na tadašnjoj železničkoj pruzi, u tadašnjoj trebinjskoj opštini, došao je sa svojih dvadeset godina.

O burnom i naprednom životu i radu Ljuba Mićevića pisala je „Politika„ još davne 1939. godine, u svom broju od 19. marta, pod naslovom „Neškolovan čovek sa sela, čuvar pećine Vjetrenice, dobrovoljac na Solunskom frontu i ratni invalid, piše naučna dela koja će uskoro izdati Srpska kraljevska akademija„.

Kao mlad, zadojen naconalnim idejama za slobodu svog naroda, Ljubo je bio član revolucionarne „Mlade Bosne„. Posle atentata u Sarajevu bio je uhapšen i zatvoren. U sudskom procesu 1915. godine uspeo je da se spase vešala koje je tražio državni tužilac.

Za vreme skadarske krize bio je zatvoren u Trebinju pod optužbom da radi protiv državnih interesa Austrougarske. Ljubo Mićević je bio jedan od hiljada hercegovačkih dobrovoljaca u borbama na Dobrudži i Solunskom frontu. Nosilac je i nekoliko odlikovanja.

Svojoj kući se vratio 1919. godine, u selo Zavalu, i nastavio život tamo gde je počeo pre rata.

Inicirao je da se osnuje „Udruženje dobrovoljaca„ koje je i osnovano u Sarajevu 1920. godine a on bio izabran za potpredsednik udruženja.

Ljubo je bio neškolovan čovek, život i mogućnosti mu nisu dozvolile da se uputi na visoke škole. No, i pored toga, svoju obdarenost ka sagledavanju i rasuđivanju činjenica dale su mu povoda da se bavi prikupljanjem i pisanjem o etnografskim elementima života Popova Polja i okoline. Proučavao je sve ono što ga je interesovalo. Svoje priloge-feljtone objavljivao je u „Bosanskoj vili„, „Srpskoj riječi„, „Prosveti„, „Narodu„ i drugim listovima i časopisima.

Posebno ga je zainteresovala pećina Vjetrenica, koja se nalazi kraj sela Zavale. Ljubo je uvek bio pri ruci putnicima namernicima da da objašnjenje i osnovne elemente o toj pećini, najvećoj i najpoznatijom u Bosni i Hercegovini.

Tu njegovu obdarenost i želju za izučavanjem hercegovačkog kraja uočio je i naš naučnik Jovan Cvijić, pa je na njegov predlog Ljubo Mićević postavljen za čuvara pećine Vjetrenice, uz izvestan honorara. Dočekivao je posetioce i upućivao ih u tajne ovog čuda prirode.

Oduševljen etnološkim materijalom kojeg je Mićević prikupljao godinama, pažljivo i savesno obrađivao i objavljivao kao samouk etnolog, opet na predlog Jovana Cvijića, izabran je 1939. godine za redovnog člana Geografskog društva pri Univerzitetu u Beogradu.

„Geografski glasnik„ objavio je tada Mićevićev rada „Krsno ime ili krsna slava u Popovu„ a zatim i „Lončarstvo u Bajivcu kraj Dubrovnika„.

„Glasnik Etnografskog muzeja u Beogradu„ u svojoj knjizi broj 5, štampane 1930. godine navodi pored ostalog zapis Ljuba Mićevića u kome se kaže: „U Popovom Polju krsno ime i krsnu slavu slave i katolici i pravoslavci. Karakteristično je, da u nekim selima imaju u jedan dan krsnu slavu i jedni i drugi. Tako u Dubljanima 21. septembar slave i katolici i pravoslavci, katolici Sv. Matiju a pravoslavci Malu Gospojinu. U Ravnome, iako ne slave istoga dana, i jedni i drugi slave istog sveca, tj Mitrovdan. Ima čitavih sela koja slave jednu krsnu slavu. U Orahovom Dolu i u Golubincu žive samo katolici i svi slave Mitrovdan, 11. novembar. U Belenićima su takođe samo katolici i svi slave Tomindan, a u Trebimlju, u Tričini i u Veljoj Međi svi slave Nikoljdan. U Sedlarima, gde žive samo pravoslavci, svi slave Šćepandan, treći dan Božića, a tako isto i u Grmljanima gde slave Jovanjdan„.

Ovaj vispreni hercegovački seljak poslao je Srpskoj Kraljevskoj akademiji dva opsežna naučna rada „Ženski radovi u Bobanima„ na 60 strana kucanih na pisaćoj mašini i drugi mnogo opširniji rada „Život i običaji Popovaca„. Ovaj drugi rada, pisan 1934. godine, izučava sveukupan život, rad i običaje ljudi u Popovom Polju, s osvrtom i na njihive psihičke osobine. Delo sadrži mnogo lepih fotografija, ilustracija i crteža koje je sam radio Mićević. Kako se u pomenutom članku „Politike„ navodi Mićević je na ovom delu radio skoro deset godina. A tadašnji profesor Univerziteta u Skoplju Milenko Filipović napisao je da je to prvo delo takve vrste iz Hercegovine.

Srpska Kraljevska akademija je publikovala ove radove.

Originali rukopisa Ljuba Mićevića se čuvaju u Srpskoj akademiji nauka i umetnosti.

U Publikaciji „Život i običaji Popovaca„ čije delove je objavio i „Glasnik geografskog društva„ iz 1947. godine, pored ostalog Mićević opisuje kako su ljudi iz Popova Polja, za vreme turske vladavine, kad je nerodna godina, odlazili i pod kojim uslovima u Stolac i Mostar da prezime zimu. Javljali su se tamošnjim agama ili begovima i uz rad dobijali hranu i smeštaj. Bilo je slučajeva da su im pomagale i pravoslavne crkvene opštine. Interesantno je da Popovci nisu odlazili u bliže Ljubinje i Trebinje, jer tamo za njih izgleda nije bilo posla.

Svoj rad Mićević je nastavio u proučavanju sela Popovog Polja, zajedno sa profesorom Milenkom Filipovićem, kao nastavak onoga što je započeo i uradio Jefto Dedijer.

Profesori Univerziteta u Beogradu, istaknute ličnosti i novinari su ovog hercegovačkog seljaka oslovljavali sa naučnik.

Ljubo Mićević je napisao i tri drame: „Povratak„, Falsifikat„ i „Bolničarka„.

Ovo sve samo potvrđuje mišljenje o marljivosti, visprenosti i duhovnoj vrednosti hercegovačkog naroda.

Ljubo Mićević je umro 1951. godine.

Izvor: SLOBODNA HERCEGOVINA