Nacionalni arhiv Velike Britanije objavio je dokument koji otkriva razliku u stavovima SAD i Velike Britanije o sukobima u BiH, te da su britanski zvaničnici 1993. godine upozoravali da će tenzije između Velike Britanije i SAD zbog BiH narušiti odnose tadašnjeg britanskog premijera Džona Mejdžora i američkog predsjednika Bila Klintona.
Dokumenti, koji su objavljeni u skladu sa pravilom o objavljivanja nakon 25 godina, pokazuju neslaganje SAD i Velike Britanije u vezi sa odgovorom na sukobe u BiH u periodu od 1992. do 1995. godine.
„Fajnanšel tajms“ piše da se u dokumentu navodi da je London, kao i većina evropskih zemalja, podržavao održavanje embarga na oružje za sve učesnike rata, uključujući tada međunarodno priznate muslimanske vlasti u BiH, dok je Vašington bio za ukidanje embarga, nadajući se da će se Armija BiH tako suprotstaviti Vojsci Republike Srpske.
Vašington je tada tvrdio da srpska vojska ima pristup teškom naoružanju i da ga dobija od Savezne Republike Jugoslavije.
SAD su htjele i da izvrše vazdušne napade protiv Vojske Republike Srpske, kako bi pomogle muslimanskoj vojsci, čemu su se oštro usprotivile vlasti evropskih zemalja, navodi se u jednom od dokumenata.
Dokumenti takođe pokazuju da je otpor vojnoj akciji barem dijelom inicirao lično Mejdžor.
Međutim, politika SAD je na kraju prevladala i u septembru 1995. godine izvršeni su vazdušni udari protiv srpske vojske, što je omogućilo brz napredak Armije BiH, podsjeća „Fajnanšel tajms“.
Dokument pokazuje da su britanski zvaničnici bili jednako zabrinuti zbog efekta neslaganja u transatlantskim odnosima u vezi sa BiH i drugim dijelovima bivše Jugoslavije.
Među objavljenim dokumentima nalazi se i bilješka privatnog sekretara britanskog premijera Roderika Lina upućena Mejdžoru, u kojoj se navodi da su se mediji obje zemlje oslanjali na razlike u mišljenju o politici u budućnosti.
„Fajnanšel tajms“ ističe da su se obje strane osjećale jednako oštećenim kritikama i saopštenjima sa druge strane, u procesu koji bi, kako je Lin tada naveo, mogao da postane „začarani krug“, u kojem bi se političke razlike proširile kao rezultat izvještavanja medija.
On je napisao da kao glavni prioritet treba osigurati da „bitke u medijima ne naruše lični odnos sa predsjednikom Klintonom“.
Bilješka je napisana istog dana u maju 1993. godine kada se Lin sastao sa ambasadorom SAD u Londonu Rejmondom Sajcom i tokom sastanka izrazio duboko razočarenje Velike Britanije.
Lin je tada rekao da Mejdžor smatra da nije od pomoći to što London mora da se bavi nagovještajima iz Vašingtona o tome kako „Britanci sprečavaju Amerikance da učine pravu stvar u Jugoslaviji“.
Izvor: SRNA