Čudesna formula

Ta formula traje skoro stotinu godina, primenjuje se rutinski, predvidljiva je, deluje momentalno, „uređuje“ odnose među narodima Balkana i uvek je na štetu jedne, iste strane

Primenjuje se od 1918. godine, kad su Slovenci i Hrvati izmolili od Srba milost da naprave zajedničku državu. Srbi pristaju, nepromišljeno i potpuno nepotrebno, i samo godinu dana kasnije doživljavaju da ih Hrvati optužuju za hegemonizam, tražeći svoju samostalnu, nacionalnu državu. Sledi serija srpskih ustupaka. Okončano je podelom Kraljevine Jugoslavije na banovine i rađanjem Nezavisne Države Hrvatske. Detalji opštepoznati.

U građanskom sukobu vođenom u areni Drugog svetskog rata, jugoslovenski komunisti – predvođeni nacionalno svesnim Slovencima i Hrvatima, i anacionalnim Srbima – opet aktiviraju onu formulu, s obrazloženjem da se mali narodi i narodi u pokušaju od većinskih Srba moraju zaštititi sopstvenim republikama. Tako je stvorena nova Jugoslavija, Titova.

Njeno razaranje počelo je istom formulom: ugnjetavanjem Srba na Kosovu i Metohiji, u Hrvatskoj, Sloveniji, uz gromoglasnu viku da su oni, Albanci, Hrvati, Slovenci… ugroženi od Beograda, od većinskog naroda. Srbi su opet naterani da se brane, bez imalo krivice. Agresor je uspeo da se predstavi kao žrtva; međunarodna zajednica s velikim oduševljenjem prihvata samostalnost Slovenije i Hrvatske.

Albanci u Jugoslaviji najpre organizuju demonstracije i pored toga što njihova autonomija u Srbiji ima gotovo sve elemente državnosti (osim legitimne vojske i međunarodnog priznanja), a kad su videli da ona formula deluje, prelaze na oružanu pobunu, uz pomoć matične države Albanije, konstantno optužujući Srbe za teror, i, na kraju, ostvaruju sve svoje ciljeve.

Muslimani u Bosni i Hercegovini 1991/1992. godine ignorišu stavove Srba, kao konstitutivnog naroda, skupa s Hrvatima počinju rat (gaženje Ustava BiH, masakr u selu Sijekovac, ubistvo srpskog svata na Baščaršiji) paralelno optužujući Srbe i Srbiju da su napali Bosnu. U sličnoj atmosferi, dakle, opet ona formula, Đukanović je organizovao referendum za osamostaljenje Crnogoraca. I uspeo.

Albanija je pred milionima posmatrača pre neki dan na stadionu Partizana ponizila Srbiju (ima li ova zemlja obaveštajne službe) i umesto da se brani zbog brutalnog spajanja politike i sporta, znajući istoriju, u igru ubacuje onu dobitnu formulu, optužuje službeni Beograd za varvarstvo, agresiju, mržnju… i preuzima inicijativu.

Njen premijer, Edi Rama, šalje uvredljive poruke Beogradu i kaže da će ipak – jer on je veliki, zna da prašta – doći u Beograd 22. oktobra. Verovatno da nam održi lekciju.

U najkraćem, formula o kojoj je reč deluje na principu zamene mesta uzroka i posledica. Sve dok ne utvrde jasne ciljeve i savršeno bistru nacionalnu poziciju, Srbi će trpeti uticaj ove sto godina stare formule.

Piše: RATKO DMITROVIĆ

Izvor: Večernje Novosti