Zašto je Tito prebacio 70 fabrika iz Srbije u Hrvatsku i Sloveniju

Američka Centralna obavještajna agencija (CIA) postavila je na internet 12 miliona stranica sa kojih je skinuta oznaka tajnosti. Među njima je i izvještaj o transferu fabrika iz Srbije posle Drugog svetskog rata (dokument RDP80 – 00810A008600430009 – 4)

Da li je Josip Broz Tito naredio da se, ubrzanim tempom, srpska industrija prebaci u zapadne delove SFRJ posle Rezolucije Informbiroa (donijeta 1948. u Bukureštu) u strahu od invazije SSSR, ili je nešto drugo imao u glavi – pitanje je na koje Beograd, Zagreb i Ljubljana već 60 godina nude različite odgovore.

CIA agentura u nekadašnjoj Jugoslaviji nije imala dilemu.

Revnosno prateći sve što se ticalo ekonomije, proslijedila je šefovima 13. decembra 1955. izvještaj o transferu industrije u Sloveniju, primjećujući da je oko ovog pitanja „planula“ dva mjeseca prije toga žestoka polemika između srpskog i crnogorskog rukovodstva Centralnog komiteta komunističke partije s jedne strane i slovenačkog, odnosno hrvatskog rukovodstva s druge.

U izvještaju CIA – RDP80 – 00810A008600430009 – 4 doslovno stoji da je sve riješio Tito. Navodno je „odložio pripreme za transfer srpskih fabrika u interesu jedinstva partije“, ali je bilo očigledno da je „podržao Slovence i Hrvate“.

Okosnica razdora, uz „transfer fabrika iz Srbije u Sloveniju kada stručnjaci za električnu energiju budu na raspolaganju“, bio je i „prijedlog za promjenu rute dotadašnje Jadranske pruge“, koja je vodila od Beograda ka Baru, ka poželjnijem pravcu: Beograd – Sušak (danas dio Rijeke).

Jedna od omiljenih tvrdnji srpskih nacionalista tokom ratnih devedesetih godina je bila da su Slovenija i Hrvatska „ekonomski procvjetale na račun Srbije u sklopu paklenog plana Josipa Broza i njegovog consigliere-a (savjetnika) Edvarda Kardelja“. Na neki način je ovim izvještajem CIA dobila potvrdu: organizovano je premeštanje više od 70 fabrika iz Srbije.

Navodi se da je u Osijek otišla fabrika sapuna, u Zagreb fabrika baterija, iz Beočina su u Split poslati – postrojenje za proizvodnju cementa, a takođe u Split je za potrebe brodogradilišta prebačena divovska metalna presa iz Kragujevca (tada najveća na Balkanu), čitava jedna električna centrala iz Srbobrana završila je kod Kranja, između ostalog čak i ergela rasnih konja iz Stare Marovice kraj Bačke Palanke…

Ondašnji poznavaoci prilika tvrde da je „Fabrika automobila Maribor“, poznata po „tamićima“, osnovana odlukom Ministarstva teške industrije – fabrika kamiona iz Industrije motora Rakovica razmontirana je i s kompletnom tehničkom dokumentacijom premještena u Sloveniju.

Srpski ekonomisti su devedesetih godina prošlog vijeka tvrdili da bi „Srbija danas bila balkanski Japan, a Hrvatska i Slovenija njeni Vijetnam i Laos“ da je srpsko i crnogorsko rukovodstvo na ovakve namjere smjelo da kaže odlučno – „ne“. Ali, Petar Stambolić i Blažo Jovanović, učesnici rasprave sa srpske i crnogorske strane, nisu se usudili Titu da kažu ni „a“. Predsjednik SFRJ ih je zbog poslušnosti nagradio brojnim foteljama.

Stambolić je bio i ministar finansija Srbije, potpredsjednik Vlade Srbije, predsjednik Vlade Srbije, predsjednik srpske Skupštine, ministar poljoprivrede vlade FNRJ, predsjednik Savezne narodne skupštine, prvi čovjek Saveznog izvršnog vijeća. Političku karijeru je obogatio i predsjednikovanjem Predsjedništvu SFRJ.

Blažo Jovanović nekada nije mogao ni da se sjeti koje je sve funkcije obavljao u Crnoj Gori i na saveznom nivou.

S druge strane, uz podršku Tita, kako konstatuje CIA, profitirali su sekretar CK SK Slovenije Miha Marinko i njegov kolega iz Hrvatske, Vladimir Bakarić, koji je vladao gotovo 40 godina.

Izvor: Frontal

Vezane vijesti:

Šta u dokumentima CIA piše o Jugoslaviji, Titu, Miloševiću

Čerčil: Ovaj Tito je čudan bandit i nije pajac, moramo ga …

Tito: Raspad će početi na Kosovu i u Hrvatskoj | Jadovno 1941.