Trideset dvije godine od etničkog čišćenja Srba iz Požeške kotline

Navršilo se 32 godine od etničkog čišćenja Srba iz 26 sela Požeške kotline u Hrvatskoj, od kojih su 23 potpuno uništena, na osnovu pisane naredbe državnog organa, prvoj i jedinoj te vrste u Evropi nakon Drugog svjetskog rata, za šta niko nije procesuiran ni pred međunarodnim, ni pred domaćim sudovima.

Tačno u podne 29. oktobra 1991. godine pripadnici civilne zaštite i policije Hrvatske počeli su sprovoditi državnu naredbu o evakuaciji svih mještana iz 26 sela, sa isključivo ili pretežno srpskim stanovništvom, smještenih u Požeškoj kotlini, podno Papuka i Psunja, koju je dan ranije donio Krizni štab opštine Slavonska Požega, saopšteno je iz Dokumentaciono-informativnog centra „Veritas“.

U naredbi, koju je kao predsjednik kriznog štaba potpisao Ante Bagarić i koja je dan ranije postavljena na javnim mjestima, pisalo je da se evakuacija sprovodi „s ciljem zaštite njihovih života“ i radi „omogućavanja uspješnije odbrane odbrambenih položaja
hrvatskih snaga na tom području od četničkih terorističkih snaga“, a trebalo ju je sprovesti u roku od 48 časova iz sela u kojima je, prema popisu stanovništva iz 1991. godine, živjelo 2.120 lica, navedeno je u saopštenju.

Iz „Veritas“ je istaknuto se većina stanovnika ovih sela odazvala naredbi i napustila svoje kuće, potražila utočište kod rođaka u obližnjim selima, a manji broj u hrvatskim selima označenim kao rejoni prikupljanja.

Iako je stanovništvu prilikom evakuacije obećano da će, kada se vrate, naći sve kako su i ostavili, odmah po njihovom odlasku počelo je sistematsko paljenje i miniranje srpskih kuća s očitim ciljem da se prikriju tragovi pljačke i da se stanovnici napuštenih sela više nikada ne vrate.

– Dio starijih ljudi, koji nije htio ili mogao, usljed starosti i bolesti, da napusti svoja sela, stradao je prilikom sistematskog paljenja i miniranja njihovih kuća – istaknuto je u saopštenju.

Da bi se hrvatskoj i međunarodnoj javnosti „objasnilo“ zašto su opljačkana i zapaljena srpska sela, u javnost je puštena teza da su to uradili sami Srbi prilikom povlačenja kako to ne bi palo u hrvatske ruke, navedeno je u saopštenju.

– Vidjevši šta se desilo sa njihovim imanjima, u strahu za sopstvene živote, većina Srba iz evakuisanih sela je krenula za BiH, koja u to vrijeme još nije bila obuhvaćena ratom, odakle su nastavili put za Srbiju ili Istočnu Slavoniju, koju su kontrolisali Srbi – navedeno je u saopštenju i dodato da je manji broj ljudi utočište našao u srpskim selima Gornji Vrhovci, Vučjak Čečavski i Šnjegavić, koja su odbila naredbu o evakuaciji, i u kojima su formirane jedinice Teritorijalne odbrane, organizujući seoske straže i odbranu svojih sela.

Iz „Veritasa“ su podsjetili da su u zoru 10. decembra 1991. godine jedinice Hrvatske vojske /HV/ iz sastava 121. brigade iz Nove Gradiške i 123. brigade iz Slavonske Požege počele napad na „nepokorna“ srpska sela, koja su pala bez otpora, a stanovništvo se, zajedno sa pripadnicima Teritorijalne odbrane, povuklo prema BiH.

U čišćenju „nepokornih“ sela, uključujući i nekoliko susjednih, prema „Veritasovim“, još nepotpunim podacima, ubijeno je 71 lice srpske nacionalnosti, od kojih 42 starija od 60 godina, među njima i 33 žene. U tim selima su, nakon što je narod iseljen, pripadnici HV-a opljačkali, minirali i popalili 616 stambenih i 590 privrednih objekata, dok su bez kuća ostala 1.492 lica.

U saopštenju je istaknuto da je u decembru 2000. godine iz masovne grobnice u selu Šnjegavić ekshumirano 13 posmrtnih ostataka, od kojih je do sada 11 identifikovano kao žitelji Šnjegavića i Vučijaka Čečavskog.

– Od svih žrtava, porodice su do sada pronašle, identifikovale i sahranile tek 26 posmrtnih ostataka, dok se na spisku nestalih još vodi 45 osoba – navedenio je u saopštenju Dokumentaciono-informativnog centra „Veritas“.

Izvor: VERITAS