Pomen stradalim u istočnoj Bilogori

U crkvi Svetog Marka u Beogradu u nedelju 3. novembra sa početkom u 11,00 časova biće služen parastos poginulim borcima Teritorijalne odbrane opštine Grubišno Polje u građanskom ratu u Hrvatskoj 1991. godine, kao i civilima sa tog područja stradalim u periodu od 1991. do 1997. godine.  

Inicijativu za obeležavanje stradanja Srba iz ovog kraja pokrenulo je pre nekoliko godina Zavičajno udruženje „Bilogora“ sa sedištem u Beogradu, a parastos će služiti protojerej-stavrofor Trajan Kojić uz sasluženje više sveštenika.

Na području istočne Bilogore, smeštene na severozapadu Hrvatske u trouglu između Bjelovara, Daruvara i Virovitice, tokom i posle rata, od 1991. do 1997. godine, koliko je do sada utvrđeno život je izgubilo 65 osoba, većinom srpske nacionalnosti i onih koji su bili u rodbinskim vezama sa srpskim porodicama. Od ukupnog broja stradalih 39 je civila, 24 borca Teritorijalne odbrane, a dvojica Srba su likvidirani nakon što su prinudno ostali u hrvatskoj vojsci i policiji. 17 srpskih civila ubijeno je pre akcije „Otkos-10“ tokom kampanje zastrašivanja i zlostavljanja.

31. oktobra 1991. započela je akcija „Otkos-10“ , skoro nepoznata u srpskoj javnosti, koju su izvele paravojne hrvatske formacije napadom na pripadnike Teritorijalne odbrane opštine Grubišno Polje koja je tada bila u sastavu Banjalučkog korpusa JNA – u vreme kada Hrvatska još nije bila međunarodno priznata država.  Malobrojne srpske snage nisu mogle dugo izdržati pritisak preko šest puta brojnijih hrvatskih formacija ojačanih tenkovima i dalekometnom artiljerijom. Poginulo je 12 boraca, a posle povlačenja Srba sa Bilogore usledilo je sistematsko paljenje i miniranje srpskih kuća, pljačka imovine i ubijanje preostalih srpskih civila, od kojih su neki, poput bračnog para Orić iz sela Topolovice zaklani i spaljeni.

Kompletno stanovništvo napustilo je u izbegličkoj koloni 23 sela, kao i jedan broj žitelja još 15 naselja. Među njima je bilo i oko 250 pripadnika drugih nacionalnosti, Hrvata, Čeha, Mađara i Roma, deo njih u mešovitim brakovima sa Srbima.

Za zločine nad Srbima počinjene u istočnoj Bilogori i u akciji „Otkos-10“ na području opštine Grubišno Polje, još niko nije odgovarao ni pred Haškim tribunalom ni pred hrvatskim sudovima.

Pre Drugog svetskog rata na području istočne Bilogore živelo je 18.000 žitelja srpske nacionalnosti, a posle ustaških zločina u Drugom i onih počinjenih u poslednjem ratu, po podacima Mitropolije zagrebačko-ljubljanske, 2005. ih je preostalo 1.170, uglavnom starijih osoba bez dece. Popis stanovnštva u aprilu 2011. dočekalo ih je manje od 1.000.

Opširnije na

Akcija Otkos – trijumf ustaštva i fašizma!