Muke sa guranjem Mitrovića u Hrvate

Piše Ra

U današnjoj Hrvatskoj nije mala nevolja pronositi i veličati hrvatstvo i katoličanstvo, a prezivati se Mitrović. U toj muci čak se i knjigama pokušava dokazati da su slavne harambaše i serdari dalmatinskih Srba, Janko Mitrović i Stojan Janković, bili Hrvati
Pre skoro godinu dana u Hrvatskoj je sproveden popis stanovništva. Objavljeno je da u toj državi živi četiri miliona trista hiljada duša, oko 150 hiljada manje u odnosu na popis od pre deset godina. Objavljeni su još neki podaci, ali glavni, najinteresantniji, u vezi sa nacionalnom i verskom strukturom, i dalje su u sferi nagađanja.

Zbog čega?
Što se tiče verskog opredeljenja sve je bilo jasno još 2001. godine, kada se pokazala da je Hrvatska – naravno, ne računajući Vatikan – posle Poljske zemlja sa najvišim procentom katolika u Evropi. Skoro 90 odsto. Tu, dakle, ne leži razlog neobjavljivanja rezultata popisa.
Da nije problem sa etničkom strukturom? Nije li Hrvatska odlučila da sve do ulaska u Evropsku uniju drži pod ključem podatak koji će pokazati da su Srbi u toj zemlji svedeni ispod tri procenta. Taman onako kako su svojevremeno sanjali, na tome radili i na kraju u stvarnost sproveli Mile Budak, Ante Pavelić i Franjo Tuđman. Tačno je da Hrvatska ima moćnog zaštitnika u Evropi, Nemačku, da je ta zaštita jaka u meri koja isključuje obavezu da se odgovara i na osetljiva pitanja tipa: Kako se to dogodilo da jedna „demokratska“ država za samo dve decenije broj pripadnika manjinskog naroda sa 12,2 svede na manje od tri odsto, ali i pored toga neko će morati da odgovori, kad-tad, sa posledicama ili bez njih, gde je i kako nestalo skoro deset odsto Srba koji su do 1991. godine živeli u Hrvatskoj.

SUMNjIVA PREZIMENA
Verujem da Milorad Pupovac zna koliko Srba trenutno živi u Hrvatskoj, ali i njemu je u interesu da se sa tim ne ide na videlo, jer taj podatak, uz ostalo, predstavlja osnov za ocenu politike koju u ime Srba u Hrvatskoj vodi Pupovac. Ta politika, o njoj smo u „Pečatu“ više puta pisali, deceniju i više beleži katastrofalne posledice po Srbe i svodi, za hrvatsku dugoročnu politiku, sunarodnike Nikole Tesle na „podnošljivu“ brojku.
O atmosferi i okruženju u kojem žive Srbi u Hrvatskoj početkom prošle godine, uoči popisa stanovništva u toj državi, govorio je prof. dr Jovan Mirić, poznati intelektualac iz Zagreba, srpskog porekla, ali sa velikim otklonom od srpstva. Ipak, on je tada rekao da sa velikim strahom čeka rezultate popisa jer u svom okruženju, u Zagrebu, da se ne ide dalje po celoj Hrvatskoj, poznaje nekoliko visokoobrazovanih Srba, lekara, profesora, sociologa, koji se od pre neku godinu izjašnjavaju kao Hrvati.
Na pitanje zbog čega to rade odgovaraju, kaže profesor Mirić, da bi u suprotnom, kao deklarisani Srbi, imali skučene mogućnosti za napredovanje, i poslovno, i privatno. Kad oni to kažu, zamislite kakav stav po ovom pitanju imaju njihova deca.
Na prostoru cele Hrvatske godinama je izražena pojava da neki građani menjaju prezimena; uzimaju potpuno nova ili postojeća „kroatizuju“. Posebno je to izraženo u Dalmaciji, na prostoru Zadra, Šibenika, Splita… Beži se od srpskog porekla, srpskog prizvuka postojećeg prezimena, od svake identifikacije sa Srbima. U suprotnom, sve se komplikuje, nema posla, stipendija, ugleda i poštovanja u društvu.
Postoji u ovoj priči još jedna kategorija građana Hrvatske koja vuče „srpski problem“ iz prošlosti. U pitanju su gorljivi Hrvati, žestoki nacionalisti, sa sumnjivim prezimenima. Zamislite sa kakvom mukom se, bar nekoliko puta mesečno, susreću Hrvati sa prezimenom, na primer: Jović, Stanković, Bošković, Stojanović, Mijatović, Simić, Petković… a takvih u Hrvatskoj, posebno u Dalmaciji i Hercegovini, ima bezbroj. Kako sa takvim prezimenom ubediti nekoga da niste Srbin?

PRITISCI KATOLIČKE CRKVE
Jedan iz ove grupacije, izvesni Ivan Mitrović ovih dana promovisao je u Hrvatskoj knjigu „Povijest Hrvata Krmpota, Medviđe i Zelengrada“. Sam naslov i prosečno upućenima u problematiku nagoveštava sadržaj knjige koja – kako je rečeno na promociji Mitrovićevog dela – „plijeni svojom ozbiljnom povijesnom potragom“. Knjiga je napisana sa ciljem da se sumnjiva prezimena i istorija isto tako etnički sumnjivih naselja, umota u crveno-belo kockastu plahtu.
Krenimo od toponima; sela Medviđe i Zelengrad nalaze se u dalmatinskom zaleđu, prvo je kod Benkovca, a drugo nedaleko od Obrovca. Na prostoru Medviđe nekada se nalazilo naselje pod imenom Krmpote, nazvano po prezimenu Krmpotić. Autor spomenute knjige objašnjava da su Krmpotići staro hrvatsko pleme, pridošlo u Dalmaciju posle prodora Turaka u Bosnu i Hercegovinu. Ono što Ivan Mitrović skriva i ne želi da kaže objašnjeno je čitaocima „Pečata“ pre nekoliko meseci, baš na ovom mestu, kada smo pisali o Bunjevcima, Srbima katolicima, čija je prošlost ukorenjena u slivu hercegovačke reke Bune. Otuda su, istina, pobegli zbog Turaka, došli su na prostor Benkovca, Obrovca, Like, delom Gorskog Kotara… ali se nisu izjašnjavali kao Hrvati.
To dokazuju brojni pisani dokumenti koje i danas, bez ikakve muke, istoričari mogu pronaći u carskim arhivama u Beču. Uostalom, dovoljno je da se pogledaju podaci sa popisa stanovništva tih prostora u 19. veku.
Tačno je da su se mnoge porodice doseljenika sa Bune, pod strašnim pritiscima Bečkog dvora, u 19. veku počele izjašnjavati kao Hrvati (među takvima su preci ustaškog ministra Mile Budaka), ali još ima potomaka hercegovačkih Srba koji na svoje naslednike prenose predanja o poreklu; ko su, šta su, odakle i od koga potiču. Imao ih i u Srbiji, najviše u Bačkoj, gde su konstantno izloženi pritiscima Katoličke crkve da se priklone hrvatskom nacionalnom korpusu. Oni koji odolevaju izjašnjavaju se kao Bunjevci. Za vreme komunističke Jugoslavije takvima je hrvatstvo nametano zakonom, a u provođenju slova zakona posebno su bili aktivni i dosledni srpski komunisti. Ali vratimo se gorespomenutoj knjizi.
Njen autor sve ovo, rekoh, prećutkuje, došljake sa Bune predstavlja kao Hrvate, ali ima problem sa prezimenima. Počev od svoga. Kako ubediti čitaoca da je Mitrović hrvatsko, a ne srpsko prezime? Za tu rabotu bi pre svega trebalo imati obraz kao đon.
Pisac knjige: „Povijest Hrvata Krmpota, Medviđe i Zelengrada“, Ivan Mitrović, u osporavanju svojih srpskih korena, srpskog prezimena, dodatnu muku ima sa dalekim pretkom, vojskovođom protiv Turaka, serdarom i harambašom Jankom Mitrovićem i njegovim sinom Stojanom Mitrovićem, koji je u istoriji poznat i kao Stojan Janković. Iz te loze korene vuče poznati srpski pisac Vladan Desnica.

OPTUŽIVANjE SRPSKIH ISTORIČARA
Ivan Mitrović problem rešava vrlo jednostavno; Janka i Stojana Mitrovića proglašava Hrvatima. To što istorija ovu dvojicu beleži kao velike junake dalmatinskih Srba, opevane u pesmama, sa značajnim mestom u predanju tog dela srpskog naroda, Ivana Mitrovića uopšte ne zamara. On ide korak dalje, pa optužuje srpske istoričare da su, nemajući svoje junake, posegli za velikim hrvatskim vitezovima, borcima protiv Turaka, Jankom i Stojanom Mitrovićem. Da bog sačuva.
Za uspešno odbijanje turske vojske, koja je vršila stalni pritisak na Dalmaciju, Mletačka Republika odlikovala je Stojana Jankovića zlatnom kolajnom Sv. Marka uz koju je išlo i 100 zlatnika, imenovan je vitezom reda Sv. Marka, a velike komplekse zemlje dobio je u Islamu Grčkom. Tu i danas stoji Kula Jankovića, građevina koju je podigao, znatno oštećena u poslednjem ratu. Stojan je u Islamu Grčkom 1675. godine uzidao crkvu Svetoga Đorđa, kao pomen svecu zaštitniku njegove porodice.
Uprkos svemu tome mučenik Ivan Mitrović tvrdi da je Stojan bio Hrvat.
Inače, Stojan Janković je imao braću, Iliju i Zavišu. Ilija je predvodio čete ustanika protiv Turaka, a posebno se pamti njegov ustanak u Dalmaciji, 1683. godine, posle poraza Turaka kod Beča. Svestan da je sultanova vojska uzdrmana porazom, demotivisana i umorna, napao je Turke i razbijajući linije njihove odbrane prodro duboko u Bosnu. Zbog velikog ugleda i uticaja u narodu, posebno među dalmatinskim Srbima, Mlečani su Iliju Jankovića doživljavali kao potencijalnu opasnost. Otrovali su ga 1693. godine, na jednom ručku koji su, latinska posla, priredili u njegovu čast.
Zaviša Janković se takođe isticao u borbama sa Turcima, a imao je običaj da u tim pohodima, prilikom vraćanja u Dalmaciju, sa sobom vodi Srbe do čijih sela je dolazio. Nudio im je slobodan život, uz obavezu da učestvuju u borbama sa Turcima. Istorijska dokumenta govore da je Zaviša Janković održavao kontakte sa srpskim patrijarhom Arsenijem Čarnojevićem i da mu je novčano pomagao koliko je mogao, a bio je u mogućnosti mnogo, jer je bio veoma bogat, sa brojnim dućanima, kućama, mlinovima… Knjige kažu da je i malo, ali izuzetno lepo ostrvo Olib, smešteno između Paga i Silbe, sa površinom od tridesetak kilometara kvadratnih, bilo u vlasništvu Zaviše Jankovića.
U današnjoj Hrvatskoj sve ove istine nemaju gotovo nikakav značaj. Hrvatska istoriografija sazdana je od falsifikata koji su u Hrvatskoj prihvaćeni kao neupitna istina. Krajem prošle godine najposećeniji portal u toj državi, index.hr, organizovao je anketu sa pitanjem: Ko je najznačajniji Hrvat u povijesti? Ubedljivo je pobedio Nikola Tesla.

Izvor: pecat