6. Pravoslavni sveštenik Dositej (Vasić) mitropolit zagrebački (1932-1945).

Mitropolit
Dositej (Vasić) rođen je u Beogradu 5. decembra 1877. godine. Gimnaziju i
bogosloviju završio je u svom rodnom gradu, a Kijevsku duhovnu akademiju, sa
stepenom magistra bogoslovlja, 1904. godine. Nakon dvogodišnjih studija
bogoslovskih i filozofskih nauka na Berlinskom univerzitetu, studirao je u
Lajpcigu čistu i eksperimentalnu filozofiju.

            Zamonašio se još kao učenik
bogoslovije i rukopoložen je u čin jerođakona. Za suplenta Bogoslovije Svetoga
Save u Beogradu postavljen je 1907. godine, a dvije godine kasnije nastavio je
studije na Sorboni i Višoj školi socijalnih nauka. Krajem 1910. godine prešao
je u Ženevu gdje je boravio kao student do objave Balkanskog rata.

            Sveti arhijerejski sabor Kraljevine
Srbije izabrao ga je za episkoga niškog u maju 1913. godine, a 25. istoga
mjeseca posvećen je za episkopa.

            Jedva je episkop Dositej sastavio u
Nišu dvije godine, izbio je Prvi svjetski rat. Svi su očekivali da će se
episkop povući iz svoje rezidencije. Međutim, episkop Dositej je dočekao
neprijateljsku vojsku, a ona ga poslala u internaciju. Odmah zatim poubijano je
na zvjerski način – kamom oko 150 sveštenika.

            Sa internacije se episkop Dositej vratio
u svoju eparhiju 1918. godine. U vrijeme vaspostavljanja redovnog stanja u
Srpskoj pravoslavnoj patrijaršiji poslije Prvog svjetskog rata episkop Dositej
zauzima položaj potpredsjednika Središnjeg arhijerejskog sabora i u tom
svojstvu učestvuje u pregovorima sa Carigradskom patrijaršijom u cilju uzimanja
na znanje o vaspostavljenju Srpske patrijaršije u kojoj je duži niz godina bila
pauza u poglavarstvu.

            U vrijeme vraćanja Čeha i Slovaka u
pravoslavlje iz rimokatolicizma, a u Prikarpatskoj Rusiji iz unije, episkop
Dositej je tri godine proveo u Čehoslovačkoj kao izvrstan misionar, a potom je
održavao stalnu vezu sa mladom Pravoslavnom crkvom u ovoj zemlji.

            Donošenjem novog Ustava Srpske
pravoslavne crkve 1931. godine od dijelova oduzetih od Gornjokarlovačke i
Pakračke eparhije stvorena je Zagrebačka eparhija. Na molbu članova Svetog
arhijerejskog sabora, episkop-mučenik Dositej se primio izbora prvog
mitropolita zagrebačkog. Njegov rad kao pravoslavnog jerarha u Zagrebu bio je
raznovrstan. Baveći se cijelog života karitativnim radom, mitropolit Dositej je
u Zagebu, pored ostalog, osnovao ženski manastir Svete Petke i radio na
osposobljavanju pravoslavnih monahinja za rad u bolnicama.

            Administrirao je eparhijama
Gornjokarlovačkom i banjalučkom i više godina pomagao prestarjelom episkopu
pakračkom Mironu (†1941.) u vršenju episkopske službe. Za vrijeme bolesti
partrijarha srpskog Varnave kao najstariji član Sinoda upravljao je poslovima
Srpske pravoslavne crkve, i poslije patrijarhove smrti, do izbora patrijarha Gavrila
1938. godine administrirao je Arhiepiskopijom beogradsko-karlovačkom.

            Odmah poslije izbijanja Drugog
svjetskog rata mitropolit Dositej je zatvoren u Zagrebu. U zatvoru je
maltretiran i toliko pretučen – a u tome su učestvovale i rimokatoličke
monahinje – da je u besvjesnom stanju donijet u manastir Vavedenje u Beograd,
gdje je brižljivo njegovan sa strane sestrinstva ovoga manastira. Ne dolazeći
više k svijesti, umro je 13. januara 1945. godine u manastiru Vavedenje u
Beogradu, a sahranjen je u manastirskoj porti.