Hrvatska država uči decu da mrze Srbe

Srpsko ministarstvo spoljnih poslova, saznaju “Novosti”, zatražilo je mišljenje domaćih stručnjaka o ovoj publikaciji. Za pomoć su se obratili Ministarstvu prosvete, gde smo uspeli da dobijemo i kopiju Mišljenja o knjizi “Domovinski rat”. U radnoj grupi koja je analizirala ovo delo bili su prof. dr Milan Brdar iz Instituta društvenih nauka, dr Mile Bjelajac iz Instituta za noviju istoriju Srbije, prof. dr Zoran Jevtović sa Filozofskog fakulteta Univerziteta u Nišu, dr Čedomir Antić i dr Aleksandar Životić sa Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, i Aleksandar Marinković iz Zavoda za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja.

BLAĆENjE

Autori snažno etiketiraju i blate JNA, kao “zaštitnika i saveznika pobunjenih Srba u Hrvatskoj”, bez ijedne reči da je u tom trenutku ona bila na teritoriji koju je po važećem Ustavu morala da čuva – primećuje prof. Jevtović. A istovremeno operacijama “Bljesak” i “Oluja” posvećuju tek nekoliko redaka, označavajući ih “vojnim pobedama hrvatskih snaga”.

JEDAN OD njihovih zaključaka je kako je cilj ovog izdanja da se učenicima na najdirektniji način pruže znanja o kojima neće razmišljati, već će ih usvojiti kao opšteprihvaćene činjenice u koje se ne sumnja.

– Sasvim je jasno da je pravi cilj štampanja ovakvog priručnika stvaranje korpusa informacija koje će kod niza budućih generacija građana Hrvatske stvarati društveno poželjnu sliku o uzrocima i toku raspada jugoslovenske države i ratu na prostoru Hrvatske. Ideološki pristup i uskogruda šovinistička predrasuda najveći su nedostaci ovog priručnika – navedeno je u ovom mišljenju.

Jedan od autora, istoričar dr Čedomir Antić, navodi da je ovaj priručnik napisan bez poštovanja ikakve istoriografske metodologije. Primećuje kako autori nameću zaključak da je Domovinski rat najvažniji rat u hrvatskoj istoriji.

– To govori da je na delu stvaranje nacije i da je nauka u ovom slučaju pomoćnica uske nacionalne politike – smatra Antić. – Opet se provlači naučno potpuno neutemeljena ideja “velike Srbije”, gde je Srbija predstavljena kao nacistička Nemačka, koja želi da uništi siguran međunarodni poredak. Podmeće se teza da je Srbija htela da stvori velikosrpsku, etnički čistu državu.

DOMOVINSKI RAT OBAVEZAN ZA OSNOVCE

U Hrvatskoj se sve više insistira na temi Domovinskog rata u nastavi.

– Čim dođe nova vlast, odmah se menjaju i udžbenici i tako već godinama. Mi smo na to u prosveti navikli – kaže dugogodišnji profesor istorije Mirko Horvat iz Zagreba, nakon najava da će sadašnja, desna vlast u Hrvatskoj uskoro da “piše” nove udžbenike.

Kontroverzni ministar kulture Hasanbegović dao je da se nasluti da će se insistirati na uvođenju obaveznog učenja o Domovinskom ratu za osnovce, dok će u srednjoj školi to biti fakultativno.

Kako sada stoje stvari, čak 30 časova više učiće se o događajima iz devedesetih, ali niko u ovom času ne zna ko će i kako da piše program i udžbenike. (J. K.)

Antićev kolega u radnoj grupi, prof. dr Zoran Jevtović sa Filozofskog fakulteta Univerziteta u Nišu, primećuje da je svih pet celina ove knjige u funkciji generalne hipoteze o “velikosrpskoj agresiji na Republiku Hrvatsku”, podržane snagama tadašnje JNA i, sa druge strane, “pravednom Domovinskom ratu” i borbom za međunarodnim priznanjem novonastale države. Profesor, u razgovoru za “Novosti”, kaže i da ovakva jednodimenzionalna interpretacija prošlosti, selektivni odabir događaja, izjava, dokumenata i fotografija sugerišu sliku o odgovornosti i krivici, tako da priručnik predstavlja snažnu propagandno utemeljenu multimedijalnu optužnicu kojom se Srbija proglašava istorijski odgovornom za raspad Jugoslavije, a srpski narod za sopstveni odlazak iz Hrvatske.

ZAJEDNIČKI

stav autora koji su na molbu našeg ministarstva analizirali ovo štivo iz koga nastavnici treba da uče generacije đaka jeste da ovom priručniku upravo nije mesto u školi. – Rukopis objavljen na dvadesetu godišnjicu završetka rata poseduje snažan indoktrinacijski smisao i nikako ne može doprineti istinskom pomirenju hrvatskog i srpskog naroda – navedeno je u njihovom mišljenju. – Ni u jednom trenutku nema pokušaja da se definiše zajednička ili jedinstvena istorija koja pokazuje jasan linearni sled događaja, već se perspektiva razvija kroz unapred segmentiranu nacionalističku prizmu. Naglašavaju i da nedavni ratovi, na sreću, nisu deo udžbeničke propagande u Srbiji, ali i da su ove teme tek simbolično obrađene u našim udžbenicima.

ANALIZIRAJUĆI ovaj priručnik, prof. Jevtović primećuje da se kod navođenja srpskih predstavnika obavezno ističe kako su haški optuženici ili osuđenici za ratne zločine, dok se u biografskim podacima hrvatskih predstavnika to izostavlja.

– U šumi cifara o poginulim, ranjenim i nestalim stidljivo se provlači podatak o “velikom broju” stanovništva srpske narodnosti koji je “otišao iz Hrvatske zajedno sa JNA” – uočava Jevtović. – Kada se govori o prognanicima i izbeglicama, prećutkuju se stradanja i štete srpskog civilnog stanovništva. Prema autorima, stradanjima su bili izloženi sakralni objekti, “uglavnom Katoličke crkve”, dok o popaljenim i porušenim pravoslavnim crkvama nema ni reči.

Domovinski rat ima svoje korene i kontekst, koje autori zagrebačkog priručnika pronalaze, s jedne strane, u “želji srpskih nacionalista za dominacijom nad ostalim jugoslovenskim republikama povezanoj sa usponom Slobodana Miloševića”. Osamostaljivanje Hrvatske smestili su u kontekst rušenja Berlinskog zida i procese demokratizacije u nizu komunističkih država jugoistočne Evrope. Srbi su u poglavljima ovog nastavničkog štiva označeni kao “pobunjeni Srbi”, “srpski teroristi”, “agresori”, “srpski ekstremisti” i slično, dok se sa druge strane nalaze “hrvatski branitelji”, “domoljubi”… Krivica se, primećuje prof. Jevtović, usađuje samo srpskoj strani, a na hrvatskoj razvija se koncept nacije-žrtve.

MINISTARSTVO SPOLjNIH POSLOVA SRBIJE O SPORNIM PUBLIKACIJAMA U HRVATSKOJ

NA DELU REVIZIJA ISTORIJE I PORICANjE KRVAVIH ZLOČINA

U Ministarstvu spoljnih poslova Srbije odgovorili su “Novostima” da ovakva publikacija i to što je dobila odobrenje zvaničnih organa Hrvatske zahteva reakciju nadležnih resora Vlade Srbije.

Oni podsećaju da su Ministarstvo nauke, obrazovanja i sporta i Školska knjiga iz Zagreba odobrili izdavanje ne jednog, nego tri priručnika za istoriju, veličajući ulogu ustaškog pokreta u Hrvatskoj i poričući zločine nad Srbima

– To zahteva široku akciju resora Vlade RS kako bi se sprečila revizija istorije i poricanje zločina koji je učinjen nad srpskim življem u Republici Hrvatskoj – navode u MSP. – Pokušaj prebacivanja “krivice” na Srbe od strane hrvatske dijaspore u Nemačkoj koja upadljivo sledi “smernice državne politike na poricanju zločina NDH” možda najbolje odslikava izdanje nemačkog rečnika izdavačke kuće “Duden” gde uz pojam “ustaša” stoji objašnjenje da je to “hrvatski nacionalistički pokret koji se u Drugom svetskom ratu borio protiv srpskog centralizma”.

Napominju i da oni nisu jedino ministarstvo u okviru Vlade Srbije koje se bavi kompleksnim pitanjem poricanja zločina od strane Republike Hrvatske.

Prema evidenciji MSP, od 2013. do 2015. godine u Hrvatskoj su zabeležena 53 incidenta koji imaju nacionalnu konotaciju i upereni su protiv Srba – od govora mržnje i zastrašivanja pa sve do otvorenog linča nad Srbima koji su se opredelili da tamo žive.