Serbian
Armenian
Croatian
Dutch
English
French
German
Greek
Hebrew
Hungarian
Italian
Norwegian
Polish
Russian
Slovenian
Spanish
Danas se navršava 77. godine od proglašenja Nezavisne Države Hrvatske u kojoj su masovno i krvnički ubijani Srbi, Jevreji i Romi, (između 700 000 i milion ljudi), a sve pod komandom Ante Pavelića, Mileta Budaka i Maksa Luburića.
Na današnji dan pre 77 godine osnovana je ustaška Nezavisna Država Hrvatska, članica Hitlerovog pakta, u kojoj su vladali rasni zakoni i gde su masovno i krvnički ubijani Srbij, Jevreji i Romi, dok je simbol te države bio zloglasni logor Jasenovac.
Genocid koji su provodile ustaše u svojoj državi, mahom nad Srbima, te načini mučenja i ubijanja ljudi, šokirali su čak i nemačke okupatore, što se vidi iz istorijske građe – svedočenja i pisama nadležnih oficira komandama.
NDH je bila puna logora. Jasenovac, Vila Luburić, Danica, Livno, Donja Gradina, Đakovo, Gospić, Jadovno, Jastrebarsko, Kerestinec, Kruščica, Lepoglava, Lobor, Pag, Stara Gradiška, Stupačinovo, Tenja, Caprag, samo su neki od njih.
Na čelu NDH nalazio se poglavnik Ante Pavelić, fašistički političar i ratni zločinac koji je osnovao i vodio ustaški pokret. Posle poraza u ratu Pavelić je pobegao u inostranstvo. Umro je u Madridu 1959. od rana zadobijenih u atentatu dve godine ranije. Vojni sud SFR Jugoslavije osudio ga je u odsustvu za ratne zločine.
Jedan od najžešćih zagovornika progona Srba bio je Mile Budak, ministar obrazovanja i vere u NDH. Nakon javno izrečenih stavova o srpskom narodu – pokatoličavanje, proterivanje i ubijanje Srba postaje nacionalna politika. Kasnije je postao ministar inostranih poslova i hrvatski ambasador u nacističkoj Nemačkoj.
Nakon što je NDH prestala da postoji u maju 1945, partizani su zarobili Budaka. Posle suđenja streljan je u Maksimirskoj šumi.
Početkom devedesetih godina prošlog veka, nakon osamostaljivanja Hrvatske, mnoge ulice u raznim gradovima nosile su Budakovo ime, a neka pozorišta u Hrvatskoj igrala su njegove komade.
Jasenovac spada među najužasnije logore u ovom delu Evrope, a u njega su dovođeni pripadnici proganjanih naroda, čak i deca. Posebnu golgotu prošli su srpski mališani s kozarskog i potkozarskog područja. Cele porodice iz krajiške oblasti u današnjoj BiH, ali i iz većinskih srpskih delova u tadašnjoj NDH, zbrisane su s lica zemlje ili su rasturene.
Decenijama nakon završetka rata preživeli su tražili jedni druge i uspostavljali kontakte.
Vrhovni nadzor nad svim logorima u Jasenovcu Pavelić je poverio Vjekoslavu Maksu Luburiću. Za sav svoj rad Luburić je bio samo njemu odgovoran. Pavelić je visoko cenio njegove “ustaške sposobnosti”, pa ga je konačno imenovao za ustaškog generala. Luburić je, prema svedočenjima, dolazio u Jasenovac dva do tri puta mesečno, ali je za to vreme počinio mnoge zločine.
Oktobra 1942. Luburić je u Jasenovcu priredio svečanost i ustašama podelio zlatne i srebrne medalje koje im je Pavelić namenio kao nagradu “za zasluge”. Na tom “banketu” Luburić je održao govor i prema iskazu jednog svedoka, rekao doslovno:
-I tako smo u ovoj godini u Jasenovcu poklali više ljudi nego Osmanlijsko carstvo za sve vreme boravka Turaka u Evropi – hvalio se on.
Nemci su ga okarakterisali kao “ekstremnog sadistu” i “mentalnog bolesnika”. On je stvorio sistem koncentracionih logora Jasenovac. Nada Tanić Luburić, njegova polusestra, bila je zadužena za ženski logor “Nova Gradiška”. Kasnije se udala za Luburićevog štićenika Dinka Šakića, takođe ratnog zločinca.
Jedno od naužasnijih mučilišta bila je tzv. “Luburića kuća” u Sarajevu. Tu su ubijani mahom Srbi, ali i svi oni koji bi se zamerili Luburiću. Maks Luburić pobegao je iz NDH preko Austrije u Španiju. Ubijen je u atentatu koji je, navodno, izvršila tajna služba SFRJ.
Celokupni vrh ustaške NDH pobegao je nakon sloma nacizma. Mnogi istoričari iznosili su dokaze o tzv. “pacovskim kanalima”, kojima su neki vatikanski velikodostojnici pomagali ustaškim političkim i vojnim funkcionerima da se sklone u svet.
Prvi predsednik Hrvatske nakon njene secesije i osamostaljenja Franjo Tuđman izjavio je da je “NDH bila izraz povesnih težlji hrvatskog naroda”, te da je “sretan što mu žena nije Srpkinja, ni Jevrejka”.
NDH spada u najužasnije tvorevine nacističkih vlasti u Evropi tokom Drugog svetskog rata.
Vezane vijesti:
Hjubert Batler o Katoličkoj crkvi i NDH | Jadovno 1941.
Na današnji dan 10.aprila 1941. proglašena Nezavisna Država Hrvatska
Frankovačka ideologija od Ante Starčevića do danas | Jadovno …
