Svjedočenja i kazivanja

Iz ispovesti dece, sada već osoba u poodma­klim godinama, koja su nasilno doterana u hrvatske logore, veoma lako se može zaključiti da logori u Hrvatskoj nisu bili nikakvi radni lo­gori, kako ih neki hrvatski autori žele predstaviti, i da iz tih logora nisu spasavana srpska deca, već da su ti logori bili opšta mučilišta za sve one koji su u njih bili na silu dovedeni da bi na najsvirepiji način bili mučeni, a potom ubijani ra­znim tupotvrdim predmetima ili klani noževi­ma.

Iz ispovesti preživele srpske dece (u ovoj knjizi), sada osoba u starosnoj dobi, koja su bila prisilno odvedena u hrvatske logore, a koja su sav kasniji životni vek proveli u jednom sistemu koji se zasnivao, u prvom redu, na lažima, pa su tako svi zločini genocida pripisivani ustaša­ma, ne nazivajući ih čak ni njihovim pravim ime­nom: klero-nacistima. Reč „ustaša“ ulivao je svima strah u kosti i iza toga niko nije video hrvatsku državu i druge strukture njene vlasti uklju­čene u genocid. Pojam „ustaša“ je pojam zla, pojam sile i moći, sile koja može sve šta hoće i koja sva počinjena zla prima na sebe, i iza čega se niko drugi ne vidi. Otuda i ova bivša deca – paćenici koja su nekim čudnim okolnostima ostala živa. Sva zla koja su im se događala u hrvatskim logorima smrti, a i prije do­laska u logore, vide samo u jednom segmentu državne vlasti – ustašama. To, valjda, dolazi i otuda što je tzv. komunistička vlast u Jugoslaviji, uspostavljena diktaturom Komunističke partije, odmah neposredno iza završetka Drugog svet­skog rata, sve činila da umanji masovno učešće hrvatskog stanovništva u genocidu i sva zla svali na „krhka“ pleća one „šačice“ hrvatskih klero-nacista – ustaša, koji su se u nekoliko kamiona dovezli iz Italije i sa Janka Puste iz Mađarske. Otuda su ustašama i samo ustašama pripisivana sva počinjena zla „našim narodima i narodno­stima“ u koje čak i ne spadaju Romi i Jevreji. Pri tome se sve činilo da se „to zlo“ što je god moguće više umanji ili sakrije i dakako pripiše okupatoru, a stvarne planere, organizatore i izvršioce genocida, proglase samo pomagačima okupatora, a ustaše su im u tome samo malo po­magale!?

Ono što je autor posebno zapazio čitajući ove jezive dečije ispovesti uvrštene u knjgu, je­ste strah, nesavladan strah od ustaša koji je još uvek kod prisutan, čak i kod odraslih osoba. Taj strah je čak toliki da se boje i da potpišu svoja kazivanja, ne zato što njihova kazivanja ne bi bila dovoljno istinita, već zato što misle da bi se to zlo moglo opet ponoviti.

<Odgovornost za genocid                                                                    Sadržaj                                                      Gojko Knežević>