Šumarice svedoče o velikom stradanju

Poemu „Glasovi neba pod zemljom” Aleksandra B. Lakovića, koja će biti izvedena 21. oktobra na Velikom školskom času, režirao Đorđe Milosavljević

Kragujevac – Polaganjem venaca kraj humki u Ilićevu, Maršiću i Grošnici, gde su nemački vojnici 19. oktobra 1941. započeli odmazdu nad nedužnim civilima, hapseći i streljajući meštane ovih sela, u Kragujevcu je nastavljeno obeležavanje najtragičnijeg događaja u istoriji ovog grada koji je samo u jednom danu, s početka Drugog svetskog rata na ovom području, izgubio deset odsto stanovnika.

U Šumaricama, gde je pre 75 godina streljano oko 2.800 ljudi, ovog 21. oktobra, u okviru Velikog školskog časa, centralne manifestacije kragujevačkih komemorativnih svečanosti, biće izvedena poema „Glasovi neba pod zemljom” književnika Aleksandra B. Lakovića. Inscenaciju ove poeme priredio je reditelj Đorđe Milosavljević, a muziku je komponovao Marko Matović. U ulozi žrtava, kraj Spomenika streljanim đacima i profesorima, pojaviće se kragujevački glumci Isidora Rajković, Katarina Jovanović, Nevena Ristić, Ivan Tomić, Miloš Đorđević i Filip Đorđević. Kostimograf ove dramske igre je Dragica Ilić.

Oktobarske komemorativne svečanosti u Kragujevcu prate i druge tradicionalne manifestacije, poput muzičkog OKTOH-a i „Bdenja” u okviru kojeg će ove godine, u Spomen muzeju „21. oktobar”, biti predstavljeni radovi umetnika Boleta Miloradovića.

U Domu omladine, Zavod za zaštitu spomenika kulture priredio je izložbu o spomenicima u šumaričkom memorijalnom parku i drugim obeležjima koji svedoče o veličini tragedije i zločinu nemačkih okupacionih trupa pod komandom Ota fon Bišofshauzena.

Krajskomandant Bišofshauzen u delo je sproveo naređenje generala Franca Bemea od 10. oktobra 1941. kada je odlučeno da se za svakog ubijenog vojnika Trećeg rajha strelja 100 civila, a za svakog ranjenog 50. Ova naredba važila je samo za teritoriju Srbije.

Pod izgovorom da će dobiti nove lične karte, na šumaričko stratište su dovedeni muškarci i deca, radnici, zanatlije, profesori i đaci Prve gimnazije, a najmlađi streljani, Dragiša Nikolić, imao je nepunih 12 godina. Streljanjima su rukovodili major Paul Kenig i kapetan Fric Fidler. Povod za odmazdu bio je događaj u mestu Dumača na putu Kragujevac – Gornji Milanovac, gde su četničke i partizanske jedinice, 16. oktobra, u zasedi ubile 10 i ranile 26 nemačkih vojnika.

Posle više od decenije predanog istraživanja, predsednik Subnora Kragujevca i Šumadije, istoričar Željko Zirojević prikupio je kompletne podatke o ubijenima u južnom predgrađu Kragujevca. U publikaciji „Bagremar – oktobar 1941”, profesor Zirojević je objavio imena 122 Srbina, Jevreja i Roma koji su streljani u tom naselju. Pored spomenika u Bagremaru postavljena je i spomen-ploča. Ove godine, prvi put od raspada SFRJ, kragujevačkim komemorativnim svečanostima prisustvovaće i članovi Udruženja antifašističkih boraca Hrvatske.

Autor: B. K.

Izvor: POLITIKA

Vezane vijesti:

Bededa nemačkog sveštenika: Srbi su, dakle, milovali decu …

Njemci strijeljali 2.190 Srba 1941. godine

Sto civila za jednog Njemca – u kojeg puca čudak obijesni …