U Banjaluci je večeras povodom 9. maja – Dana pobjede nad fašizmom prikazan film autora Ivana Jovića „Zaveštanje“ u kojem ljudi koji su preživjeli zvjerstva ustaškog terora u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj tokom Drugog svjetskog rata govore o stradanjima kojima su bili izloženi.
Jović je prije projekcije u Jevrejskom kulturnom centru „Arie Livne“ rekao novinarima da je riječ o arhivsko-dokumentarnoj građi koja je korištena, snimana i montirana od 2012. do 2015. godine, a koja podrazumijeva 450 sati snimaka u kojima 94 svjedoka govore o ustaškom teroru.
„U filmu pet svjedoka govore o svojim mukama, a od 450 sati snimljenog materijala, izdvojili smo 88 minuta za film. Ovo je za sve nas bio veliki i mukotrpan posao, koji je sada doveden do kraja“, naveo je Jović.
On je istakao da radnja filma govori o tri istorijska aspekta – predratnom, ratnom i poratnom.
Jović je naglasio da će film, koji je imao premijeru u Beogradu, a bio prikazan i u Zagrebu, imati i jednu od većih svjetskih premijera u Moskvi sredinom juna.
Danica Praštalo, rođena u selu Agincima u opštini Kozarska Dubica, jedan je od aktera filma u kojem govori o stradanju svoje porodice koje je počelo nakon što je sa roditenjima, bratom i dvije sestre 1942. godine zarobljena na Kozari.
Praštalova je ispričala da su najprije odvedeni u mjesto Cerovljane, gdje su ustaše njenog oca Miloša smjestile u vagon, nakon čega nikada nisu čuli za njega.
„Majka Anđa otišla je sa nama u Sisak, odakle su je odveli u Njemačku, a mi, djeca, otišli smo u Zagreb, gdje smo bili u dva logora, te smo prevezeni u Jastrebarsko. Ne mogu reći kojeg tačno datuma se to dogodilo, ali sve se dešavalo 1942. godine. Ja sam tada imala devet godina, brat Mićo sedam, sestra Milica pet, a Ljubica, koju nikada nismo našli, imala je dvije godine“, prisjetila se Praštalova.
Ona kaže da su se u logoru Jastrebarsko nalazile časne sestre koje su mučile djecu – spavala su na pruću, bez pokrivača, te da su prilikom tuširanja puštale najprije ledenu vodu, a zatim vrelu, koja ih je „šurila“, nakon čega su se užasno glasno smijale.
Praštalova je navela da je njihova majka nakon oslobođenja došla iz Njemačke, da je najprije pronašla sina u Hopovu, ćerku Milicu u Jastrebarskom, a nju mnogo kasnije jer je u međuvremenu bila prekrštena i dato joj ime Danena Kavalarić, od oca Franje i majke Agneze.
„Ta porodica je imala dva sina koji su bili ustaše i koji se nisu vratili, a ja sam često pomislila da su me oni odveli sa Kozare. Majka me je jedva našla posredstvom Crvenog krsta“, ispričala je Praštalova.
Izvor: SRNA
Vezane vijesti: