Pokolj Srba na Bilogori

Piše: Jadovno 1941.

Na današnji dan prije 75 godine ustaše su na Bilogori u Hratskoj ubile više od 500 Srba, uglavnom žena i djece.

Komemorativni skup u Grubišnom Polju septembra 2012. na 70-tu godišnjicu stradanja

„Nad našim članovima porodica sa Bilogore i Grubišnog Polja, samo zato što su bili srpskog roda i pravoslavne vjere, u ozakonjenom zločinu Nezavisne Države Hrvatske /NDH/, počinjen je strahovit i zdravom umu teško pojmljiv zločin“, rekao predsjednik Udruženja „Jadovno 1941“ Dušan Bastašić.

Krajem septembra 1942. počela je neprijateljska ofanziva na Bilogori, sa 5.000 ustaša, domobrana i Nijemaca.

Neprijatelj je tada u logore – jasenovački i sisački – otjerao 3.000 stanovnika, uglavnom žena, staraca i djece, od kojih se vratio vrlo mali broj.

Ustaše su u to vrijeme u selima poubijale gotovo sve one koje su zatekli. Ubili su 500 osoba i pobacali ih u zajedničke grobnice.

U Grubišnom Polju ubili su 69, u Malom Grđevcu 62, u Sibeniku 87, u Velikoj Peratovici 67, u Topolovici 66, u Gakovu 48, u Maloj Peratovici 37, Brzaji 32, Velikoj Dapčevici 31, Maloj Dapčevici 32 i Lončarici 15 ljudi.

Srbi Bilogore, kako je naglasio Bastašić, čiji je broj više nego prepolovljen likvidacijom 487 muškaraca u Jadovnu, iseljavanjem 2.500 osoba u Srbiju, te odvođenjem u ustaške logore 3.000 ljudi i ubistvom 500 Srba u jesen 1942. godine, nisu se pokolebali i krajem 1942. godine gotovo svi su učestvovali u antifašističkom ustanku.

Prema podacima Muzeja žrtava genocida iz Beograda, među žrtvama rata od 1941. do 1945. godine sa opštine Grubišno Polje, 86,7 odsto ili 2.694 su srpske žrtve. Među njima je i 318 djece od koje više od 60 odsto predškolskog uzrasta.

„Ovo nije ni približno konačan broj, već do sada dostignuti nivo poimenične identifikacije“, rekao je Bastašić.

Tokom proteklog rata, devastirani su ionako skromni spomenici na stratištima na Trandlerovoj djetelini i u Kišovom jarku. Centralni spomenik ispred opštine je uklonjen, a mala Spomen-ploča koja je stajala na željezničkoj stanici razbijena je i do danas nije obnovljena usprkos stalnim zahtjevima potomaka žrtava.

Nestao je iz gradskog parka i kamen temeljac spomenika jadovničkim žrtvama, koji je tamo trebao biti podignut.

„Uništavanje spomen obilježja nedužnim žrtvama ustaškog terora, ravno je činu njihovog ponovnog ubistva“, rekao je Bastašić.