Serbian
Armenian
Croatian
Dutch
English
French
German
Greek
Hebrew
Hungarian
Italian
Norwegian
Polish
Russian
Slovenian
Spanish
Na današnji dan 1999. godine za vrijeme NATO agresije na SR Jugoslaviju /SRJ/ u sremskom selu Buđanovci srušen je američki avion „F-117“, čime je istovremeno srušen i mit o njegovoj neoborivosti.
Oboren je NATO stelt avion „Noćni soko“ koji je do tada izvršio niz akcija u Libanu, Panami, Iraku i stekao oreol „nevidljivog“ i „neoborivog“.
Američku letjelicu oborio je 3. divizion 250. brigade protivvazduhoplovne odbrane trećeg dana od početka NATO agresije u 20.42 časa.
Oni su, zahvaljujući sposobnosti jedinice, ispravnoj tehnici i „maloj tehničkoj inovaciji“ uspjeli da letjelicu pogode sa zemlje.
Avion je pao u atar sela Buđanovci, pošto je prethodno gađan sa dvije rakete tipa „neva“, a jedinicom koja ga je oborila komandovao je pukovnik Zoltan Dani.
F-117A – „noćni soko“ reputaciju je stekao borbenim letovima nad Irakom u Zalivskom ratu 1991. godine kada je, prema objavljenim podacima, 1.270 puta preletio neprimijećen iračko nebo u 39 borbenih misija.
Taj avion predstavljao je simbol moći zbog savremene tehnologije kojom je opremljen, što mu je omogućavalo da bude „nevidljiv“ za sve radarske sisteme.
O tome kako su Srbi uspjeli da nadmudre „Elviru“, njujorški list „Njuzvik“ je u julu 1999. godine napisao da su „Srbi svaki dan pomjerali radare, a uključivali ih samo nakratko, tek koliko je potrebno da se snime maršrute aviona koji dolaze, ali ne dovoljno da bi ih otkrio avion NATO za detektovanje“.
Četvrte noći, kako navodi list, dok je F-117A bacao bombe na cilj nedaleko od Beograda, otvor za izbacivanje projektila na avionu na srpskim radarima počeo je da svijetli, tako da su Srbi brzo ispalili rakete i pogodili cilj.
Pilota oborenog aviona Dejla Zelka evakuisale su američke snage.
U Srbiji su se kod uličnih prodavaca mogle pronaći razglednice sa fotografijom „nevidljivog“ aviona i ironičnim natpisima, a među njima je i snimak ostataka aviona natovarenih na kola sa konjskom zapregom.
Nekoliko godina kasnije pukovnik Zoltan Dani koji je oborio „nevidljivog“ i pilot aviona Dejl Zelko upoznali su se i postali prijatelji.
Izvor: SRNA
Vezane vijesti:
„neva“ na Kalemegdanu za Dan sećanja na obaranje aviona F-117
Kad oboreni opet polete | Jadovno 1941.
Mi smo oborili komandanta američke avijacije | Jadovno 1941.
