fbpx
Pretraga
Close this search box.
Ж | Ž

Podijelite vijest:

Sjećanje na zločin u selu Bravnice

Masakr u selu Bravnice, nedaleko od Jajca, po svemu spada u najbestijalnije i najstrašnije zločine počinjene u ratu na teritoriji bivše Jugoslavije.

Nakon što su 13. septembra 1995. godine pripadnici Hrvatske vojske napali Srbobran (Donji Vakuf), srpsko stanovništvo s tog područja, među kojima je bilo najviše žena, djece i staraca, bježeći pred njihovim napadom krenulo je ka Jajcu i Banjaluci. Kolonu koja se kretala od Srbobrana ka Jajcu napali su 13. septembra 1995, kod sela Bravnice, na oko tri kilometra ispred Jajca, pripadnici Hrvatske vojske koji su ih sačekali u zasjedi i počeli nemilosrdno ubijati.

Radilo se o nenaoružanim i potpuno zatečenim civilima, u izbjegličkoj koloni, koji nisu pružali nikakav otpor.

Prilikom tog napada neki su odmah ubijeni, a neki su ranjeni. Prema iskazima svjedoka, samo u jednom autobusu, usred vatre koju su otvorili pripadnici Hrvatske vojske, ubijeno je i ranjeno više od polovine putnika, da bi taj isti autobus sa žrtvama potom gađali zoljom i zapalili s preostalim ranjenima i mrtvima.

Detalji ovog zločina isplivali su u javnost tek nedavno, nakon što je zagrebački Nacional objavio detalje prijave koju je Republički centar za istraživanje ratnih zločina iz Banjaluke predao Tužilaštvu BiH, a u kojoj se poimence sumnjiče aktuelni ministar odbrane Republike Hrvatske Damir Krstičević i oficiri Tihomir Blaškić, Stanko Sopta, Mario Petrović, te nekolicina hrvatskih vojnika koji su učestvovali u akciji “Maestral”, tokom koje se odigralo i pomenuto krvoproliće. Predmet protiv Krstičevića i drugih u Tužilaštvu BiH vodi se pod brojem KT-RZ-192/05.

Jedna od preživjelih žrtava, Sava Gudalo (56) prva je koja je odlučila da javno, pod punim imenom i prezimenom, progovori o onome što se desilo prilikom povlačenja srpskih civila iz srednje Bosne. Na ovaj korak, kako kaže, odlučila se iz očajanja jer ni više od 20 godina posle zločina niko nije procesuiran, a slučaj se, dodaje, sve vreme perfidno zataškava. Ističe da se ne plaši odmazde iako postoji opravdana bojazan da će joj život nakon ovog svedočenja biti ugrožen od onih koji bi želeli da istina o 13. septembru zauvek ostane mračna tajna.

Zasuli su nas rafalima i granatama, autobus je bio zatrpan telima ubijenih i ranjenih, a napad je potrajao dugo nakon što smo se zaustavili. Svakome od vojnika koji su pucali bilo je jasno da ubija civile, niko od nas nije bio naoružan niti uniformisan…

– Želim da se konačno otkriju i pred sud izvedu nalagodavci i izvršitelji. Mnogo je ljudi koji su bili na licu mesta, a koji su u međuvremenu umrli i nisu dočekali pravdu. Ovo radim zbog njih i zbog moje sestre, koja je stradala tog dana – kaže Sava.

Na početku razgovora, ona naglašava da u koloni i samom autobusu nije bilo nijedne uniformisane i naoružane osobe, da je bila sastavljena od staraca, žena i nejači, te da među muškim osobama nijedna nije bila mlađa od 60 godina:
– To je golim okom bilo vidljivo svakom ko je pucao na autobus. Ispred nas, u koloni koja se kretala prema Jajcu i dalje, bilo je zaprežnih vozila i pešaka. Svi su oni bili napadnuti, bez upozorenja.

Na njihovu sreću, tada su se na licu mesta pojavili lokalni Hrvati iz Bugojna i Donjeg Vakufa, koji su, prema njenim rečima, bili zgroženi onim što se desilo:
– Pohvatali su se za glave i počeli da se prepiru sa vojnicima koje su zatekli. “Što ste to uradili, pa ovi ljudi su nas spasili na Kupresu i na Vlašiću!”, vikali su. (Ranije, tokom žestokih sukoba hrvatske i muslimanske vojske na tim prostorima, Srbi su dozvolili izvlačenje hrvatskih snaga i civila iz Travnika i okolnih mesta preko teritorije koju su tada kontrolisali, prim. aut.) Zahvaljujući tim lokalnim Hrvatima odustalo se od puta za Knin, odakle se verovatno ne bismo živi vratili, a mi smo prebačeni u bolnicu u Livnu.

Nakon oporavka Sava Gudalo vraćena je u Livno, gde je smeštena u jednu lokalnu halu zajedno sa ostalim zarobljenim srpskim civilima. Tu je ostala sve do razmene zarobljenika 2. novembra 1995. godine u mestu Bočac u opštini Banjaluka. Uskoro se konačno sastala i sa preživelim članovima svoje porodice. Rane na nozi vremenom su zacelile, ali one na duši još nisu:

– Pet godina posle toga nisam spavala, nisam imala mira, čim bih sklopila oči, progonile bi me slike mrtvih iz autobusa, leševi koji leže po asfaltu. I dan-danas ne prođe dan da se ne zapitam šta bi bilo da smo krenuli drugim putem, da li bi moja sestra bila živa, da li bih ja poginula da sam se zatekla na njenom mestu…

Uklanjanje tragova
Iako u prijavi koja je podneta Tužilaštvu BiH stoji brojka od trideset dve žrtve zločina u Bravnicama, Sava tvrdi da ih je sigurno bilo “mnogo, mnogo više”.

– Samo u autobusu, u kome je bilo oko stotinu ljudi, poginulo je njih više od polovine. Kad se na to dodaju oni koje smo videli po putu, cifra je sigurno mnogo veća od navedene. Problem je u tome što je bilo teško identifikovati leševe koji su bili zapaljeni u autobusu. Takođe, žrtve su odnošene sa mesta zločina i sahranjivane u više grobnica, od kojih je otkrivena samo jedna, u mestu Carevo Polje. Kao članica nevladine organizacije “Žene žrtve rata” dobijala sam informacije da su grobnice prekopavane, a posmrtni ostaci premeštani svaki put kada bi se povela priča o istrazi tog zločina. Dodatno stvar komplikuje i to da ne postoji tačna evidencija o tome ko je sve bio u autobusu jer su putnici ulazili tokom vožnje, a bilo ih je iz skoro svih mesta u tom regionu – priča ona.

O tome koliko su tragovi brižljivo prikrivani svedoči i skorašnja izjava hrvatskog generala Ljube Ćesića Rojsa o tome kako je bivši hrvatski ministar obrane Gojko Šušak dva meseca prije smrti 1998. godine naredio da se spali kompletna arhiva Hrvatskog veća odbrane. Sa njom su, pretpostavlja se, uništeni i brojni dokazi o zločinima hrvatske vojske na području nekadašnje Republike Srpske Krajine i Bosne i Hercegovine, naročito oni počinjeni u “Oluji” i akcijama koje su usledile nakon nje. O tome da je zvanična hrvatska armada učestvovala u operacijama na tom području govori i podatak da su se samo nekoliko dana pre zločina u Bravnicama u Travniku sastali generali Ante Gotovina i Tihomir Blaškić, s jedne strane, i general Atif Dudaković u ime Armije BiH, s druge strane, što je zabilježeno i televizijskim kamerama.

O odgovornosti za zločine, već 20 godina, ni riječi. Dok Hrvati ćute, tišinu njeguju i u Tužilaštvu BiH iz kojeg smo na upit da li se protiv Krstičevića ili bilo koga iz Hrvatske vojske vodi istraga za akcije Maestral i Južni potez, a na osnovu izvještaja iz MUP-a Srpske – kratko dobili odgovor, BEZ KOMENTARA.

Da li je to poruka i porodicama koje već dvije decenije čekaju da neko odgovara za mučka ubistva njihovih najbližih – u Tužilaštvu koje finansiraju i te porodice iz svojih džepova, nisu pojasnili.

Izvor: Mreža za izgradnju mira

Vezane vijesti:

Mitrović: Hrvatski mediji potvrdili agresiju na BiH | Jadovno …

Nacional: Krstičevića terete za masakr 32 izbjeglica, žena i …

M.Grad – Dvije decenije od otvaranja masove grobnice …

Podijelite vijest:

Pomozite rad udruženja Jadovno 1941.

Napomena: Izneseni komentari su privatna mišljenja autora i ne održavaju stavove UG Jadovno 1941. Komentari neprikladnog sadržaja će biti obrisani bez upozorenja.

Ostavite odgovor

Vaša adresa e-pošte neće biti objavljena. Neophodna polja su označena *

Pratite nas na društvenim mrežama: