Napad partizana i ustaška odmazda

U julu mjesecu 1942. godine ustaše su na područje grubišnopoljskog kotara dotjerale oko 9.000 Kozarčana, staraca, žena i djece, “zarobljenika” s Kozare.

Svi su ovi “zarobljenici” u bijednom fizičkom stanju, gladni i bolesni.

Početkom avgusta, po naređenju III operativne zone, četa prelazi u Slavoniju i tu ostaje sve do akcije na Španovicu, 3. oktobra 1942. godine, u kojoj je i sama sudjelovala.

Krajem avgusta 1942. godine Gedeon Bogdanović je, zajedno sa deset drugova, prekomandiran u sastav Prvog slavonskog partizanskog odreda.

Slavonci, Moslavčani i Banovci 27.9. zajednički napadaju Grubišno Polje, garnizon od oko 200 ustaša i 300 domobrana. Sve te akcije, a i neke druge manje, izvršile su združene snage s oko 1.000 ljudi, unoseći munjevitim naletom paniku kod neprijatelja. U akciji na Grubišno Polje zarobljeno je oko 120 domobrana i zapljenjeno oko 150 pušaka i nekoliko mitraljeza.

Svi prisutni na sahrani naših 12 poginulih drugova u M. Dapčevici imali su suze u očima.

Nakon te akcije naše snage odlaze u Slavoniju, u akciju na Španovicu. Na Bilogori ostaje samo vod partizana, jer se četa još nalazi u Slavoniji.

Nakon te prve partizanske ofanzive slijedi neprijateljska ofanziva na Bilogori, sa oko 5.000 ustaša, domobrana i Nijemaca. Na Bilogori je bilo samo sedam naših naoružanih ljudi. Krajem septembra

Bilogoru opkoljavaju i pretresaju jake neprijateljske snage. Narod je bio iznenađen. Neprijatelj je u logore – jasenovački i sisački – otjerao oko 3.000 stanovnika, mahom žena, staraca i djece, od kojih se vrlo malo vratilo. Među 3.000 otjeranih u logor bilo je i mnogo žena i djece s Kozare.

Ustaše su za to vrijeme u selima poubijale sve one koje su u njima našli. Pobili su oko 500 osoba i pobacali ih u zajedničke grobnice. U Grubišnom Polju ubili su 69, u Malom Grđevcu 62, u Sibeniku 87, u V. Peratovici 67, u Topolovici 66, u Gakovu 48, M. Peratovici 37, Brzaji 32, V. Dapčevici 31, M. Dapčevici 32 i Lončarici 15 ljudi. Zapravo, nema sela u kome nije bilo žrtava. Ustaški napad i ubijanje bespomoćnog stanovništva traje sve do povratka Bilogorskog bataljona, koji je u međuvremenu formiran u Slavoniji. (Osnova za Bilogorski bataljon bila je Bilogorska četa. To je bio 1. bataljon XII brigade, detaširan na Bilogoru, a od naroda nazvan Bilogorski).

Poslije neprijateljske ofanzive slijede upadi malih grupa ustaša. Oni su nesmetano ubijali po selima više od mjesec dana. Većinu pobijenih žena i djece likvidirali su pojedinci-ustaše u toku i nakon tzv. domobranske ofanzive. Te upade pojedinaca-ustaša omeo je tek Bilogorski bataljon.

Ponovni dolazak Bilogorskog bataljona (koji je, usput, na Vranom Kamenu razbio jednu satniju domobrana i zarobio prvi top u Slavoniji) podiže poljuljani moral stanovništva Bilogore. Bataljon sprečava pljačku i likvidira izdajnike i pljačkaše.

Srbi Bilogore, iako više nego prepolovljeni likvidacijom 500 muškaraca u Jadovnu, iseljavanjem 2.500 osoba u Srbiju, te tjeranjem u ustaške logore 3.000 ljudi i ubojstvom oko 600 osoba u jesen 1942. godine, nisu se pokolebali.

Krajem 1942. godine svi preživjeli Srbi su bili u ustanku u kome su nepokolebljivo ostali do kraja rata.
Stradanja Srba nisu pokolebala ostatak Srba.

U proljeće 1943. godine se i manji dio Hrvata, Čeha i Mađara veže za NOP.

< Hapšenja, teror i deportacije                                     Sadržaj                                          Svjedočanstva o genocidu >