Komunizam je Hrvatima dao što nikome nije

Decenijama se i u Beogradu i u Zagrebu izbegava otvorena rasprava o tome šta je komunizam doneo narodima bivše Jugoslavije, pre svega Hrvatima i Srbima, kakve je tragove i darove tu ostavio, a razlog bežanja od ove priče leži u istini da nikome na svetu komunisti nisu podarili takve blagodeti kao Hrvatima 

Svaka rasprava o tome šta je komunizam iza sebe ostavio na Balkanu, posebno na prostoru bivše Jugoslavije, svede se na slatko sećanje na miran i stabilan život, oslobođen straha za egzistenciju, budućnost dece, stan, hranu… ili na priču o totalitarnom sistemu koji je zatvarao i ubijao svoje protivnike, progonio njihove porodice i prijatelje.

BEZ JAVNOG RAČUNA

U obe postavke ima istine, ali nijedna od njih nije u celini tačna. Onaj lagodan život nije bio takav sve vreme trajanja komunizma u SFRJ, vežemo ga najviše za jednu deceniju, i imao je svoju visoku cenu koja je došla na naplatu. Što se represija tiče, bilo ih je, ali one se, ne računamo li Goli otok, ne mogu ni usporediti sa merama koje su, čuvajući vlast, primenjivali komunisti u Rumuniji, Bugarskoj, Poljskoj, Mađarskoj… Ali, u ovakvim i sličnim raspravama nikada se ne pravi račun šta je komunizam dobro doneo narodima Titove Jugoslavije; kako su u svemu tome pojedinačno prošli Srbi, Hrvati, muslimani, Slovenci…

Ovo je tema simpozijalnih okvira, zaslužuje dokumentarne serijale, tomove knjiga, pa ćemo se ovde zadržati samo na osnovnim činjenicama iz kojih je savršeno jasno da su Hrvati jedini narod na svetu koji je od komunizma profitirao, u gotovo zapanjujućoj meri. Dok je drugim narodima ova ideologija razarala njihove nacionalne države, drobeći ih ili utapajući u nekakve veće, multinacionalne forme, Hrvate je komunizam najpre izvukao iz krvavog oklopa fašizma, oprao od svake odgovornosti, iz memljivog podruma poraženih u Drugom svetskom ratu premestio na stranu pobednika (rame uz rame sa Srbima, Rusima, Englezima), a onda im u završnici dao nacionalnu državu, sa predelima (Dalmacija, Slavonija, Istra, Baranja) koji nikada nisu bili hrvatski, čak ni u regionalnom smislu, unutar austrijskog, kasnije austro-ugarskog carstva.

Samo zahvaljujući komunizmu, hrvatskim i srpskim komunističkim liderima, Hrvatska je danas država sa 4.400 kilometara obalne morske linije, među najlepšim na svetu, dok Srbija nema ni kilometar pristupa otvorenom moru. Zbog čega se, rekoh gore, do sada nije pravio javni račun šta je narodima bivše Juge doneo i podario komunizam? Zbog Hrvatske i Srbije. Hrvatskoj je bio izdašniji od ujaka iz Amerike, a Srbiji i Srbima doneo teritorijalno komadanje i etničko čišćenje.

Posle svega što se Srbima dogodilo poslednjih decenija, svih zala i nesreća proisteklih iz Jugoslavije, onakve kakva je napravljena u Jajcu, 1943. godine, u Beogradu još uvek, na političkoj, medijskoj i kulturnoj sceni, vrlo snažan uticaj imaju osobe čiji je mozak preliven komunističkim šlagom i tu leži odgovor na mnoga pitanja u vezi sa komunizmom kod Srba i Hrvata. Čvrsta srpska pozicija ni danas nije uspostavljena. Srpskim javnim mnjenjem još upravljaju oni kojima je Split draži od Čačka, Rovinj od Golupca, a škampi od dimljene vešalice. Crna vina da ne spominjem.

HRVATSKA KOMUNISTIČKA LjEVICA

Ono što ne smeju da urade Srbi, uradio je jedan Hrvat, sveučilišni profesor. Zove se Branko Dubravica. Polazeći od činjenice da je sve završeno, država uspostavljena (sa proterivanjem gotovo svih Srba), granice međunarodno priznate, sa propusnicom za Evropsku uniju u džepu, dakle otklonjene sve mogućnosti bilo kakve revizije na terenu, Dubravica je pre određenog vremena, na jednom naučnom skupu u Zagrebu, u izlaganju naslovljenom sa „Hrvatska ljevica i hrvatska nacija“ vrlo sažeto i jasno pobrojao sve ono što je komunizam dao Hrvatima. On to zove „hrvatska komunistička ljevica“ i nabraja dobitke. Idemo redom, po Dubravici:
– Hrvatska komunistička ljevica uspela je da spreči restauraciju Kraljevine Jugoslavije, odnosno da onemogući kralju Petru Drugom povratak na državni presto.
– Uspela je da na čelo jugoslovenske države dovede Hrvata po rođenju, Jugoslovena i internacionalistu po osećanju, Josipa Broza Tita, koji je bio vrlo uspešan u obračunu sa predratnim velikosrpstvom.
– Uspela je da stane u odbranu hrvatskih nacionalnih interesa, da predvodi borbu protiv fašističke okupacije i stvori vlastitu oružanu silu.
– Hrvatska komunistička levica uspela je da povrati prostore koji su posle Prvog svetskog rata pripali Italiji; Istra, Rijeka, Zadar, Cres, Lošinj, Lastovo.
– Uspela je da priključi Baranju Hrvatskoj, iako se Baranja pre toga nije nalazila u sastavu ni Banovine Hrvatske, ni Nezavisne Države Hrvatske.
– Uspela je da sruši režim i vlast Nezavisne Države Hrvatske.
– Pošlo joj je za rukom da proglasi Hrvatsku republikom i donese njen prvi ustav, stvori pravnu pretpostavku koja je garantovala ravnopravnost Hrvatske kao jedne od šest federativnih jedinica unutar druge Jugoslavije.
– Hrvatska komunistička levica obnovila je rad hrvatskog Sabora.
– Uspela je da hrvatski narod uvrsti u red vodećih antifašističkih naroda porobljene Evrope, u Drugom svetskom ratu, čime je svetu pokazala da uz propalu profašističku politiku NDH nije stajala većina hrvatskog naroda.

Tu se profesor Dubravica zaustavio, mada je bilo osnova da nastavi, ali i ovo priznanje je vredno hvale. Razume se da autor gornjih postavki nije bio iskren do kraja, posebno u delu kad govori o borbi hrvatskog naroda protiv fašizma, o oružanoj sili antifašističkog pokreta na tlu Hrvatske i doprinosu Hrvata tom pokretu.

DVE POKRAJINE, ETNIČKO ČIŠĆENjE…

Pre svega Hitler je među najvernijim saveznicima imao Hrvate, odnosno Nezavisnu Državu Hrvatsku, dok je antifašistički pokret na prostoru Hrvatske bio pokret Srba. Brojčano, Hrvata je tu bilo zanemarljivo malo, uglavnom na pozicijama komandanata i političkih komesara, što je posebna i veoma interesantna tema. Do pred kraj 1943. godine, partizanske jedinice u Hrvatskoj bile su sastavljene od Srba u procentima i preko 90 odsto. Tek posle kapitulacije Italije, kada je bilo izvesno da se Hitlerova armada kotrlja nizbrdo, počelo je masovnije priključivanje Hrvata partizanskim jedinicama, a i to kao posledica smišljene i vredno sprovođene akcije hrvatskih komunista koji su znali da Hrvatskoj i Hrvatima po okončanju rata preti međunarodna izolacija i poseban status u Evropi – kakav je imala Nemačka sve do 1990. godine.

Uostalom, nije tajna da je američki predsednik Ruzvelt, dobivši informacije kakva je suština Nezavisne Države Hrvatske i koliko je Srba i Jevreja likvidirano u toj državi, predlagao da se Hrvati kao narod stave pod međunarodnu kontrolu. Odustao je posle intervencije Čerčila koji je, protežirajući Tita i njegov pokret, preneo priču svojih oficira iz Titovog štaba, da na tlu Hrvatske, odnosno NDH deluje snažan hrvatski antifašistički pokret, sa desetinama hiljada boraca. Sakrio je podatak da su borci bili Srbi. Savršeno odigrana igra hrvatskih, ali i srpskih komunista, jer kod srpskih komunista uvek je dominirala borba protiv svega što je srpsko. Uostalom, to je bio osnov Programa Komunističke partije Jugoslavije.

U današnjoj Hrvatskoj, a tako je od dana osnivanja Tuđmanove države, niko više i ne spominje istinu o antifašističkoj borbi na tlu Hrvatske. Srba u toj priči odavno nema. Tek povremeno, uzgred, neko spomene da su partizanski pokret sa Hrvatima činili i Srbi. Svi ćute i skrivaju istinu, uključujući Milorada Pupovca i Beograd. Za dvadesetak godina, kada umru ili zaćute oni koji još imaju snage, volje i hrabrosti da govore o svemu ovome, spominjanje Srba u priči o antifašizmu u Hrvatskoj smatraće se provokacijom i incidentom. A šta su srpski (i crnogorski) komunisti „dali“ Srbiji i Srbima? Dve pokrajine, etničko čišćenje Srba sa Kosova i Metohije, fizičku likvidaciju srpske intelektualne, poslovne i naučne elite 1945. godine.

Koliko su hrvatskim komunistima u prohrvatskoj i antisrpskoj raboti pomogli drugovi iz ostalih delova države svedoči epizoda iz vremena konačnog utvrđivanja međurepubličkih granica. Tada je Milovan Đilas velikodušno poklonio Baranju Hrvatskoj iako, kako to tvrdi i profesor Dubravica, ta oblast nikada nije pripadala Hrvatskoj. Dao je tada Đilas Hrvatima i celu Bačku, ali je realizaciju te ideje u poslednji čas sprečio Vicko Krstulović iz Splita. Đilas se istakao i za vreme Drugog zasedanja AVNOJ-a. Tada je, prema svedočenjima prisutnih, na jednom od sastanaka burno reagovao kada je Moša Pijade skrenuo pažnju da bi i Srbi u Hrvatskoj, na prostoru Krajine, trebalo da dobiju svoju autonomiju, da i Hrvatska ima jednu autonomnu pokrajinu.

Đilas je Pijadu nazvao srpskim nacionalistom, našta ga je ovaj poslao u majčinu. Svejedno, Srbija je dobila dve pokrajine, Hrvatska nijednu.

Piše: RATKO DMITROVIĆ